Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022

Yeliz Dede Özdemir

doi:10.24955/ilef.1306674

Araştırma Makalesi

Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 99 - 134, 29.05.2023

Yeliz Dede Özdemir

https://doi.org/10.24955/ilef.1306674

Öz

Bu çalışmada, mobil telefonların Türkiye’de kullanılmaya başlandığı 1994 yılından günümüze mobil iletişim alanında yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin, alandaki durumu tanımlamak ve yeni araştırmalara yol göstermek amacıyla genel bir değerlendirilmesinin yapılması amaçlanmaktadır. Bu amaç çerçevesinde Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanından “mobil iletişim”, “mobil medya”, “mobil telefon”, “cep telefonu”, “akıllı telefon”, “mobil habercilik”, “mobil gazetecilik”, “mobil uygulamalar” ve “kablosuz iletişim” anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmış ve 1994-2022 yılları arasında iletişim bilimleri altında yazılan 38 tez çalışması, gerçekleştirilen araştırmanın konusu, amacı, bağlamı ve yöntemi de dikkate alınarak araştırmaların yoğunlaştığı temalar altında değerlendirilmiştir. Bulgular, son yıllarda mobil iletişim alanıyla ilgili çalışmaların sayısında bir artış olduğunu göstermektedir. Araştırmacılar mobil iletişimi, genellikle mesleki dönüşüm, satın alma, pazarlama, kullanım motivasyonları, bağımlılık, mobil uygulamalar ve kullanıcı pratikleri gibi konular etrafında ele almışlardır. İncelenen çalışmalarda çoğunlukla nicel ya da karma yöntemler kullanılırken nitel araştırma yöntemlerine daha az başvurulmuştur. Buna paralel olarak yine eleştirel iletişim çalışmalarının sağladığı teorik perspektiften faydalanan az sayıda tez çalışmasına rastlanmıştır. Ayrıca; son yıllarda dünyada yapılan mobil iletişim çalışmalarındaki çeşitlilikle kıyaslandığında, Türkiye’nin hala bu araştırma çeşitliliğinin oldukça gerisinde kaldığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İletişim çalışmaları, mobil iletişim, mobil medya, mobil teknoloji, araştırma eğilimleri

Kaynakça

Abeln, Muriel. 1997. “Adoption and Use of Mobile Telephony in Europe.” Communications on the Move: The Experience of Mobile Telephony in the 1990s COST248 Mobile Workgroup içinde, editör Leslie Haddon, 14-23. UK: University of Sussex.
Albochallab, Ruwaida. 2019. “Televizyon Haberciliğinde Mobil Uygulama ve Muhabirlik Pratikleri: Irak Örneğinde.” Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi.
Ardıç, Nurullah. 2001. “Mobile Phone and the Re-Negotiation of the Public and the Private.” Yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi.
Aslan, Kemal. 2010. “Türkiye’de SMS Haberciliği.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Aslan, Kemal. 2011. Türkiye’de SMS Haberciliği. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
Bal, Enes. 2013. “Teknoloji Çağında Cep Telefonu Kullanım Alışkanlıkları ve Motivasyonlar: Selçuk Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme.” Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi.
Bal, Enes. 2014. Teknoloji Gençlik ve Mobil Yaşam. İstanbul: Literatürk Academia
Başaran, Funda. 2004. “Yeni İletişim Teknolojilerinin Düzenlenmesi ve Yaygınlaştırılması: Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde İnternet ve Cep Telefonunun Yaygınlaşmasının Karşılaştırmalı Çözümlenmesi.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Başkaya, Zafer. 2010. “Mobil İletişim Teknolojilerinin Sosyal Bir Paradigma Olarak Türk Toplumsal Yaşamına Etkileri ve Toplumsal Düzenin Yeniden Şekillenmesi Üzerine Bir Araştırma.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Bayındır, Berkan. 2021. “Halkla İlişkilerde Oyunlaştırma Kavramı: Procter & Gamble Mobil Uygulamasının İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi.
Binark, Mutlu. 2016. “Akıllı Telefonlarla Bağlantılı Olma Hâli ve Yeni Kültür/lenme ve Deney/im/lerimiz.” Hece Aylık Edebiyat Dergisi 20(234-235-236): 131-137.
Brown, Barry, Nicola Green ve Richard Harper. 2002. Wireless World: Social, Cultural and Interactional Issues in Mobile Communications and Computing. London: Springer-Verlag.
BTK. (2022) “Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü, Üç Aylık Pazar Verileri Raporu” https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/pazar-verileri/2022-3- k-disi-3ocak.pdf.
Canpolat, Emre. 2017. “İletişim, Yabancılaşma ve Meta Fetişizmi: Akıllı Telefonlar Üzerine İnceleme.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi. Carah, Nicholas. 2020. “Mobile Marketing.” The Oxford Handbook of Mobile Communication and Society içinde, editörler Rich Ling, Leopoldina Fortunati, Gerard Goggin, Sun Sun Lim ve Yuling Li, 325-338. UK: Oxford University Press.
Caron, André ve Letizia Caronia. 2007. Moving Cultures: Mobile Communication in Everyday Life. Montreal and Kingston: McGill-Queen’s University Press.
Castells, Manuel, Mireia Fernández-Ardèvol, Jack Linchuan Qiu ve Araba Sey. 2007. Mobile Communication and Society: A Global Perspective. Cambridge, MA: MIT Press.
Cheever, Nancy A., Larry D. Rosen, L. Mark Carrier ve Amber Chavez. 2014. “Out of Sight Is Not Out of Mind: The Impact of Restricting Wireless Mobile Device Use on Anxiety Levels Among Low, Moderate and High Users.” Computers in Human Behavior 37:290-297. http://dx.doi. org/10.1016/j.chb.2014.05.002
Cırık, Batural. 2016. “Mobil İletişim Platformlarında Kullanılan Görsellerin Renk Körlüğü Üzerindeki Etkileri ve Farkındalığının Artırılması.” Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi.
Çeçen, Fulya. 2019. “Haber Sitelerinin Akıllı Telefonlarda Görüntülenen Sayfalarında Kullanıcı Deneyimi Tasarımının İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Çelik, Burçe. 2007. “Addicted Bodies: Cellular Telephony, Melancholia and Individual Articulation in Turkey” Doktora tezi, McGill University.
Çelik, Burçe. 2009. “Rethinking the Technoscape and Contextualizing Cellular Telephony in Turkey.” Marmara İletişim Dergisi, 14: 51-68
Çelik, Burçe. 2010. “Türkiye’de Cep Telefonu, Melankoli ve Teknoloji.” Toplum ve Bilim 117: 56-74.
Çelik, Burçe. 2011. “Cellular Telephony in Turkey: A technology of Self-Produced Modernity.” European Journal of Cultural Studies 14(2):147-161. https://doi. org/10.1177/1367549410392267
Çelik, Burçe. 2013. “Teknoloji ile Kimlik Mücadelesi: Kürt Gençleri ve Cep Telefonu.” Sahanın Sesleri İletişim Araştırmalarında Etnografik Yöntem içinde, editör Hakan Ergül, 257-277. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çerçi, Merve. 2019. “Tüketicilerin Planlı Eskitmeye Yönelik Tutumları: Akıllı Telefon Tüketicileri Üzerine Bir Araştırma.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Çıtır-Öztürk, Gülcan. 2022. “Evrensel İletişim Dili ‘İngilizce’nin Öğrenilmesi ve Kavranmasında Yeni İletişim Teknolojilerinin Önemi Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma: Üniversite Öğrencilerinin Dil Öğreniminde Akıllı Telefon Uygulamalarının Rolü.” Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
Çoroğlu, Coşkun. 1998. “Cep Telefonu Sahiplerinin Bu Telefonlarla İlgili Satınalma Davranışları Üzerine Bir Pilot Araştırma.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Dede-Özdemir, Yeliz. 2019. “Mobil Medya, Teknoloji ve Toplumsal Cinsiyet: Türkiye’de Akıllı Telefonların Toplumsal Cinsiyetlenmiş Kullanım Pratikleri.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Dede-Özdemir, Yeliz. 2020. Mobil Medya, Teknoloji ve Toplumsal Cinsiyet. Ankara: Alternatif Bilişim Yayınları
Demir, Hakan. 1999. “Mobil Telefon İşletmeciliği İçin Alternatif Lisans Verme Modeli.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Deniz, Sinem. 2014. “Ergenlerin Problemli Mobil Telefon Kullanımının Utangaçlık ve Sosyal Anksiyete ile İlişkisinin İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi.
Döventaş, Ebru. 2009. “Elektronik Devletten Mobil Devlete Geçiş.” Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi.
Durmuş, Tolgay. 2017. “İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Öğrencilerinin Akıllı Cep Telefonu Kullanımına İlişkin Görüşleri.” Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi.
Erdoğan, Emircan. 2015. “The Impact of Advertisements on Consumer Perception of Brand Personality: An Analysis of Apple and Samsung Smartphone Advertisements.” Yüksek lisans tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi.
Ergül, Hakan, Emre Gökalp ve İncilay Cangöz. 2009. Yoksulların Günlük Yaşamında Medya: Eskişehir Bağlamında Bir Alan Araştırması. Tübitak Sobag 107K400 no’lu Araştırma Projesi.
Fortunati, Leopoldina. 1997. “The Ambiguous Image of the Mobile Phone.” Communications on the Move: The Experience of Mobile Telephony in the 1990s COST248 Mobile Workgroup içinde, editör Leslie Haddon, 131-145. UK: University of Sussex.
Geyik, Kurbani. 2020. “Mobil Iletişim Teknolojilerindeki Gelişmelere Bağlı Olarak Muhabirlik Mesleğinde Yaşanan Dönüşüm.” Doktora tezi, Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
Glotz, Peter, Stefan Bertschi ve Chris Locke. 2005. The Thumb Culture: The Meaning of Mobile Phones for Society. New Brunswick, NJ: Transaction.Formun Altı
Goggin, Gerard ve Jacqueline Clark. 2009. “Mobile Phones and Community Development: A Contact Zone Between Media and Citizenship.” Development in Practice. 19(4-5): 585-597. https://doi. org/10.1080/09614520902866371
Goggin, Gerard, Rich Ling ve Larissa Hjorth. 2015. “Must-Read Mobile Technology Research: A Field Guide.” Mobile Technologies içinde, editörler Gerard Goggin, Rich Ling ve Larissa Hjorth, 1-16. New York: Routledge. Haddon, Leslie. 1997a. Communications on the Move: The Experience of Mobile Telephony in the 1990s COST248 Mobile Workgroup. Editör Leslie Haddon. UK: University of Sussex.
Haddon, Leslie. 1997b. Themes in Mobile Telephony Final Report of the COST 248 Home and Workgroup. Stockholm: Telia.
Haddon, Leslie. 1998. “The Experience of the Mobile Phone” XIV World Congress of Sociology: Social Knowledge: Heritage, Challenges, Prospects. Montreal, 26 Temmuz- 1 Ağustos.
Hartmann, Maren, Peter Rössler ve Joachim R. Höflich. 2008. After The Mobile Phone?: Social Changes and The Development of Mobile Communication. Berlin: Frank & Timme.
Hassan, Amal Abdoulkader. 2017. “İletişim Aracı Olarak Akıllı Telefonlarda Mobil İnternet Kullanımının İncelenmesi: Somali Örneği.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi.
Horst, Heather A. ve Daniel Miller. 2006. The Cell Phone: An Anthropology of Communication. Oxford and New York: Berg.
Höflich, Joachim ve Margit Hartmann. 2006. Mobile Communication in Everyday Life: An Ethnographic View. Frank & Timme, Berlin.
Ito, Mizuko, Daisuke Okabe ve Misa Matsuda. 2005. Personal, Portable, Pedestrian: Mobile Phones in Japanese Life. Cambridge, MA: MIT Press.
Jarratt, J. Jennifer ve Joseph F. Coates. 1990. “Future Use of Cellular Technology: Some Social Implications” Telecommunications Policy 14 (1): 78-84. https:// doi.org/10.1016/0308-5961(92)90111-2
Kalkan, Murat. 2016. “Hırsızlık ve Cep Telefonu Hırsızlığı.” Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi.
Kalsın, Berrin. 2016. “Mobil Habercilik ve Sosyal Medya: Haber Yazım Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma.” Sosyal Medya Araştırmaları 3 içinde, editörler Ali Büyükaslan ve Ali Murat Kırık, 341-366. İstanbul: Çizgi Kitabevi
Karmidi, Sabilul Maarifah. 2017. “Influence of Smartphone Usage to Mobility of Visually Impaired: Study In Jakarta.” Yüksek lisans tezi, Kadir Has Üniversitesi.
Kars, Ahmet. 2020. “Akıllı Telefon Bağımlılığı’nın (Nomofobi) Kişilerarası İlişkiler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Atatürk Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
Katz, James E. 2008. Handbook of Mobile Communication Studies. Cambridge, MA: The MIT Press.
Katz, James ve Mark Aakhus. 2002. Perpetual Contact: Mobile Communication,
Private Talk, Public Performance. Cambridge: Cambridge University Press. Kopomaa, Timo. (2000). The City in Your Pocket: Birth of the Mobile Information Society. Helsinki: Gaudemus.
Köroğlu, Osman. 2002. “Mobil İletişim, Etkileşimli Yayıncılık ve Türkiye’deki Uygulamalar.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Kuyumcu, Muhammed. 2021. “Akıllı Telefon Bağımlılığı: Erzurum İli Üzerine Bir İnceleme.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
Lange, Klaus. 1993. “Some Concerns about the Future of Mobile Communications in Residential Markets.” Telecommunication: Limits to Deregulation içinde, editör Mads Christofferson ve Anders Henten, 197- 210. Amsterdam: IOS Press.
Leung Louis ve Ran Wei. 1999. “Who Are The Mobile Phone Have-Nots? Influences and Consequences.” New Media & Society 1(2): 209-226.
Licoppe, Christian. 2004. “Connected’ Presence: The Emergence of a New Repertoire for Managing Social Relationship in a Changing Communication Technospace.” Environment and Planning D: Society and Space 22(1):135-156.
Lie, Merete ve Knut H. Sørensen. l996. Making Technology Our Own? Domesticating Technology Into Everyday Life. Oslo: Scandinavian University Press.
Ling, Rich ve Donner, Jonathan. 2009. Mobile Communication. UK: Politiy Press.
Ling, Rich ve Gitte Stald. 2010. “Mobile Communities: Are We Talking About a Village, a Clan, or a Small Group?.” American Behavioral Scientist 53(8): 1133-1147. https://doi.org/10.1177/0002764209356245
Ling, Rich ve Typhina Eli. 2017. “Mobile Communication.” Dialogues on Mobile Communication içinde, editör Adriana de Souza e Silva, 33-50. London: Routledge.
Ling, Rich. 1997. “‘One Can Talk About Common Manners!’: The Use of Mobile Telephones in Inappropriate Situations.” Themes in Mobile Telephony Final Report of the COST 248 Home and Workgroup içinde, editör Leslie Haddon, Stockholm: Telia.
Ling, Rich. 1998. “The Technical Definition Of Social Boundaries: Video Telephony and the Constitution of Group Membership.” Blurring Boundaries: When Are Information and Communication Technologies Coming Home? içinde, editörler Annevi Kant ve Enid Mante Meier, 107-130. Stockholm: Telia.
Ling, Rich. 1999. “Traditional Fixed and Mobile Telephony for Social Networking Among Norwegian Parents.” The 17th International Symposium on Human Factors in Telecommunication içinde, 245-256. Copenhagen: TelElanmark.
Ling, Rich. 2004. The Mobile Connection: The Cell Phone’s Impact on Society. Morgan Kaufmann.
Ling, Rich. 2008. New Tech, New Ties: How Mobile Communication is Reshaping Social Cohesion. MIT Press: London.
Ling, Rich. Leopoldina Fortunati, Gerard Goggin, Sun Sun Lim ve Yuling Li. 2020. The Oxford Handbook of Mobile Communication and Society. UK: Oxford University Press.
Madikova Özer, Aizat. 2018. “Teknolojinin Toplumsal İnşası Yaklaşımı Bağlamında Cep Telefonunun Toplumsal Anlamı.” Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi.
Öktem, Seda. 2005. “Mobil Telefon Abonelik Sözleşmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Özbey, Elif. 2018. “Akıllı Telefon Kullanıcılarının Mobil İnternet Reklamlarına Yönelik Tutumu.” Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi.
Özcan, Ömer Faruk. 2022. “Değişen Yayıncılık Pratikleri Açısından Akıllı Telefonların Kullanımı: Televizyon Yayıncılığı ve Mobil Yayıncılık Üzerine Bir İnceleme.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Özcan, Yusuf Ziya ve Abdullah Koçak. 2003. “Research Note: A Need or a Status Symbol?: Use of Cellular Telephones in Turkey.” European Journal of Communication 18(2): 241–254. https://doi. org/10.1177/0267323103018002004
Özyal, Burak ve Gülgün Erdoğan Tosun. 2017. “Dijital Gazeteciliğin Gelişen Bir Formu Olarak Mobil Gazetecilik.” Akdeniz İletişim 28: 60-81.
Plant, Sadie. 2001. On the Mobile: The Effects of Mobile Telephones on Social and Individual Life. Schaumburg, IL: Motorola.
Pool, Tim. 2016. “Mobil gazetecilik.” TRT Akademi 1(2): 703-714.
Rakow, Lana ve Vija Navarro. 1993. “Remote Mothering and the Parallel Shift: Women Meet the Cellular Phone”, Critical Studies in Mass Communication 10(2):144-157. https://doi.org/10.1080/15295039309366856
Rheingold, Howard. 2002. Smart Mobs: The Next Social Revolution. Cambridge, MA: Perseus.
Roberts, James A., Luc Honore Petnji YaYa ve Chris Manolis. 2014. “The invisible addiction: Cell-phone activities and addiction among male and female college students.” Journal of Behavioral Addictions. 3(4), 254-265. https:// doi.org/10.1556/JBA.3.2014.015
Roberts, James. A., Chris Pulling ve Chris Manolis. 2015. “I need my smartphone: A hierarchical model of personality and cell-phone addiction.” Personality and Individual Differences. 79: 13-19. https://doi. org/10.1016/j.paid.2015.01.049
Saral-Güneş, Selda. 2022. “Diyalojik İletişim Kuramı Ekseninde Dijital Kurumsal İletişim: Türkiye’deki Büyükşehir Belediyelerinin Mobil Uygulamaları ve Kullanıcı Yorumları Üzerine Bir Analiz.” Doktora tezi, Akdeniz Üniversitesi.
Saran, Murat. 2009. “Exploring the Use of Mobile Phones for Supporting English Language Learners’ Vocabulary Acquisition.” Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Sezgin, Sema. 2017. “Medya Yakınsaması ve Mobil Gazetecilik”, Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi.
Şener, Zehra Işıl. 2011. “Genç Tüketicilerin Cep Telefonu Kullanımına İlişkin İhtiyaç ve Motivasyonlarının İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.
Şenyüz, Bilge ve Fırat Tufan. 2022. Mobil İletişim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Tellan, Derya. 2005. “Cep Telefonu Reklamlarının Yapısal İçeriği ve Tüketim Sürecindeki Rolü Üzerine Bir İnceleme.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Tuncer, Saniye. 2003. “Gazete ve Dergilerdeki Mobil Telefon Reklamlarının Göstergebilimsel Açıdan Çözümlenmesi.” Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.
Uluk, Murat. 2022. “Gözetim Kapitalizminde Kişisel Verilerin Kullanımı: Etik Web Çerçevesinde Web Siteleri ve Mobil Uygulamalar Üzerine Bir Araştırma.” Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi.
Uyanık, Gizem. 2022. “Büyük Veri Analitiği ve Mahremiyeti: Mobil Uygulamaların Kullanım Düzeyi ve Gizlilik Endişesi Üzerine Bir İnceleme.” Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi.
Uylaş, Zeynep. 2016. “Türkı̇ye’de Mobı̇l Alışverı̇şı̇n Çevrı̇mı̇çı̇ Tüketı̇cı̇ Davranışlarına Etkı̇sı̇ Üzerı̇ne Bı̇r Araştırma.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Uysal, Mehmet Ali. 2015. “Elektronik Devletten Mobil Devlete Geçişte Akıllı Telefon Uygulamalarının Yeri, Önemi ve İstanbul Polis Uygulaması.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Ünal, Aleyna Makbule. 2019. “Kişilerarası İletişim Sürecinde Samimiyet Olgusu: Cep Telefonu ile Arama ve Mesajlaşma Bağlamında Bir Araştırma.” Yüksek lisans tezi, Gümüşhane Üniversitesi.
Ünal, Recep. 2011. “Görüntülü Habercilikte Yeni Bir Uygulama: Mobil Video Haber Servisleri.” Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi.
Ünal, Recep. 2012. Mobil Video Haber Servisleri. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
Ünal, Recep. 2019. «İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Mobil Habercilik Deneyimi Üzerine Bir İnceleme: Mersin Üniversitesi İletişim Fakültesi Örneği.» Erciyes İletişim Dergisi Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı: 143-156. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.485754 Ünal, Recep. 2020. “Mobil Haberciliğe Yerelden Bakmak: Yerel Medya Kuruluşları İçin Mobil Habercilik Ne Vaat Ediyor?” Yeni Gazetecilik Mecralar, Deneyimler, Olanaklar içinde, editörler Özlem Erkmen, Bora Ataman ve Barış Çoban, 215-246. İstanbul: Kafka Kitap.
Ünal, Recep. 2022. “Bir Haber Üretim Pratiği Olarak Mobil Habercilik.” Mobil İletişim içinde, editörler Bilge Şenyüz ve Fırat Tufan, 31-45. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Vincent, Jane ve Leslie Haddon. 2018. Smartphone Cultures. London: Routledge
Walsh, Shari P., Katherine M. White ve Ross Young. 2007. “Young and connected: Psychological influences of mobile phone use amongst Australian youth.” Proceedings of Mobile Media içinde, editörler Larissa Hjorth ve Gerard Goggin, 125-134. University of Sydney. https://eprints.qut.edu. au/9753/1/9753.pdf
Wood, Joyce. 1993. “Cellphones on the Clapham Omnibus: The Lead-Up to a Cellular Mass Market.” SPRU CICT Report No. 11 UK: University of Sussex.
Yarım, Mustafa Serkan. 2018. “Kurumsal İtibarın Satın Alma Davranışına Etkisi: Akıllı Telefon Kullanıcıları Üzerine Bir Alan Çalışması.” Yüksek lisans tezi, Kadir Has Üniversitesi.
Yavuz, Barış. 2014. “Yeni İletişim Ortamı Olarak Mobil İletişim Teknolojilerinin Pazarlama İletişimi Etkinliğini Arttırmada Bağlam Temelli Kullanımı.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Yumurtacı, Onur. 2015. “Üniversite Öğrencilerinin Mobil İletişim Teknolojileri Hakkındaki Algılamaları.” Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi.
Zengin, Abdülcelil Mücahid. 2010. “Doğrudan Pazarlama Aracı Olarak Cep Telefonu Kullanımı ve Tüketici Tutumları.” Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi.

A General Evaluation of Mobile Communication Studies in Turkey: 1994–2022

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 99 - 134, 29.05.2023

Yeliz Dede Özdemir

https://doi.org/10.24955/ilef.1306674

Öz

This study aims to provide a general evaluation of the current state of research in the field of mobile communication in Turkey, from the year 1994, when mobile phones were first introduced, to the present day, in order to identify research trends and provide guidance for future research. For this purpose, a search was conducted in the YOK Thesis Database using keywords such as “mobile communication,” “mobile media,” “mobile phone,” “cell phone,” “smartphone,” “mobile journalism,” “mobile applications,” and “wireless communication.” On this basis, 38 theses were identified in the discipline of communication sciences between 1994-2022. These were evaluated based on their topic, purpose, context, and methodology and grouped according to the themes they focused on. The findings indicate that there has been an increase in the number of studies related to mobile communication in recent years. Researchers have primarily focused on topics such as professional transformation, purchasing, marketing, user motivation, addiction, mobile applications, and user practices. While the studies examined used mostly quantitative or mixed methods, some employed qualitative research methods, though more rarely. Additionally, only a few theses utilized the theoretical perspectives provided by critical communication studies. Furthermore, it was observed that Turkey is still lagging behind in terms of research diversity compared to the variety of mobile communication studies conducted globally in recent years.

Anahtar Kelimeler

Communication studies, mobile communication, mobile media, mobile technology, research trends

Kaynakça

Abeln, Muriel. 1997. “Adoption and Use of Mobile Telephony in Europe.” Communications on the Move: The Experience of Mobile Telephony in the 1990s COST248 Mobile Workgroup içinde, editör Leslie Haddon, 14-23. UK: University of Sussex.
Albochallab, Ruwaida. 2019. “Televizyon Haberciliğinde Mobil Uygulama ve Muhabirlik Pratikleri: Irak Örneğinde.” Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi.
Ardıç, Nurullah. 2001. “Mobile Phone and the Re-Negotiation of the Public and the Private.” Yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi.
Aslan, Kemal. 2010. “Türkiye’de SMS Haberciliği.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Aslan, Kemal. 2011. Türkiye’de SMS Haberciliği. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
Bal, Enes. 2013. “Teknoloji Çağında Cep Telefonu Kullanım Alışkanlıkları ve Motivasyonlar: Selçuk Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme.” Doktora tezi, Selçuk Üniversitesi.
Bal, Enes. 2014. Teknoloji Gençlik ve Mobil Yaşam. İstanbul: Literatürk Academia
Başaran, Funda. 2004. “Yeni İletişim Teknolojilerinin Düzenlenmesi ve Yaygınlaştırılması: Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde İnternet ve Cep Telefonunun Yaygınlaşmasının Karşılaştırmalı Çözümlenmesi.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Başkaya, Zafer. 2010. “Mobil İletişim Teknolojilerinin Sosyal Bir Paradigma Olarak Türk Toplumsal Yaşamına Etkileri ve Toplumsal Düzenin Yeniden Şekillenmesi Üzerine Bir Araştırma.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Bayındır, Berkan. 2021. “Halkla İlişkilerde Oyunlaştırma Kavramı: Procter & Gamble Mobil Uygulamasının İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi.
Binark, Mutlu. 2016. “Akıllı Telefonlarla Bağlantılı Olma Hâli ve Yeni Kültür/lenme ve Deney/im/lerimiz.” Hece Aylık Edebiyat Dergisi 20(234-235-236): 131-137.
Brown, Barry, Nicola Green ve Richard Harper. 2002. Wireless World: Social, Cultural and Interactional Issues in Mobile Communications and Computing. London: Springer-Verlag.
BTK. (2022) “Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü, Üç Aylık Pazar Verileri Raporu” https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/pazar-verileri/2022-3- k-disi-3ocak.pdf.
Canpolat, Emre. 2017. “İletişim, Yabancılaşma ve Meta Fetişizmi: Akıllı Telefonlar Üzerine İnceleme.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi. Carah, Nicholas. 2020. “Mobile Marketing.” The Oxford Handbook of Mobile Communication and Society içinde, editörler Rich Ling, Leopoldina Fortunati, Gerard Goggin, Sun Sun Lim ve Yuling Li, 325-338. UK: Oxford University Press.
Caron, André ve Letizia Caronia. 2007. Moving Cultures: Mobile Communication in Everyday Life. Montreal and Kingston: McGill-Queen’s University Press.
Castells, Manuel, Mireia Fernández-Ardèvol, Jack Linchuan Qiu ve Araba Sey. 2007. Mobile Communication and Society: A Global Perspective. Cambridge, MA: MIT Press.
Cheever, Nancy A., Larry D. Rosen, L. Mark Carrier ve Amber Chavez. 2014. “Out of Sight Is Not Out of Mind: The Impact of Restricting Wireless Mobile Device Use on Anxiety Levels Among Low, Moderate and High Users.” Computers in Human Behavior 37:290-297. http://dx.doi. org/10.1016/j.chb.2014.05.002
Cırık, Batural. 2016. “Mobil İletişim Platformlarında Kullanılan Görsellerin Renk Körlüğü Üzerindeki Etkileri ve Farkındalığının Artırılması.” Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi.
Çeçen, Fulya. 2019. “Haber Sitelerinin Akıllı Telefonlarda Görüntülenen Sayfalarında Kullanıcı Deneyimi Tasarımının İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Çelik, Burçe. 2007. “Addicted Bodies: Cellular Telephony, Melancholia and Individual Articulation in Turkey” Doktora tezi, McGill University.
Çelik, Burçe. 2009. “Rethinking the Technoscape and Contextualizing Cellular Telephony in Turkey.” Marmara İletişim Dergisi, 14: 51-68
Çelik, Burçe. 2010. “Türkiye’de Cep Telefonu, Melankoli ve Teknoloji.” Toplum ve Bilim 117: 56-74.
Çelik, Burçe. 2011. “Cellular Telephony in Turkey: A technology of Self-Produced Modernity.” European Journal of Cultural Studies 14(2):147-161. https://doi. org/10.1177/1367549410392267
Çelik, Burçe. 2013. “Teknoloji ile Kimlik Mücadelesi: Kürt Gençleri ve Cep Telefonu.” Sahanın Sesleri İletişim Araştırmalarında Etnografik Yöntem içinde, editör Hakan Ergül, 257-277. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Çerçi, Merve. 2019. “Tüketicilerin Planlı Eskitmeye Yönelik Tutumları: Akıllı Telefon Tüketicileri Üzerine Bir Araştırma.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Çıtır-Öztürk, Gülcan. 2022. “Evrensel İletişim Dili ‘İngilizce’nin Öğrenilmesi ve Kavranmasında Yeni İletişim Teknolojilerinin Önemi Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma: Üniversite Öğrencilerinin Dil Öğreniminde Akıllı Telefon Uygulamalarının Rolü.” Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
Çoroğlu, Coşkun. 1998. “Cep Telefonu Sahiplerinin Bu Telefonlarla İlgili Satınalma Davranışları Üzerine Bir Pilot Araştırma.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Dede-Özdemir, Yeliz. 2019. “Mobil Medya, Teknoloji ve Toplumsal Cinsiyet: Türkiye’de Akıllı Telefonların Toplumsal Cinsiyetlenmiş Kullanım Pratikleri.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Dede-Özdemir, Yeliz. 2020. Mobil Medya, Teknoloji ve Toplumsal Cinsiyet. Ankara: Alternatif Bilişim Yayınları
Demir, Hakan. 1999. “Mobil Telefon İşletmeciliği İçin Alternatif Lisans Verme Modeli.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Deniz, Sinem. 2014. “Ergenlerin Problemli Mobil Telefon Kullanımının Utangaçlık ve Sosyal Anksiyete ile İlişkisinin İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi.
Döventaş, Ebru. 2009. “Elektronik Devletten Mobil Devlete Geçiş.” Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi.
Durmuş, Tolgay. 2017. “İletişim Fakültesi Radyo Televizyon ve Sinema Öğrencilerinin Akıllı Cep Telefonu Kullanımına İlişkin Görüşleri.” Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi.
Erdoğan, Emircan. 2015. “The Impact of Advertisements on Consumer Perception of Brand Personality: An Analysis of Apple and Samsung Smartphone Advertisements.” Yüksek lisans tezi, İzmir Ekonomi Üniversitesi.
Ergül, Hakan, Emre Gökalp ve İncilay Cangöz. 2009. Yoksulların Günlük Yaşamında Medya: Eskişehir Bağlamında Bir Alan Araştırması. Tübitak Sobag 107K400 no’lu Araştırma Projesi.
Fortunati, Leopoldina. 1997. “The Ambiguous Image of the Mobile Phone.” Communications on the Move: The Experience of Mobile Telephony in the 1990s COST248 Mobile Workgroup içinde, editör Leslie Haddon, 131-145. UK: University of Sussex.
Geyik, Kurbani. 2020. “Mobil Iletişim Teknolojilerindeki Gelişmelere Bağlı Olarak Muhabirlik Mesleğinde Yaşanan Dönüşüm.” Doktora tezi, Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
Glotz, Peter, Stefan Bertschi ve Chris Locke. 2005. The Thumb Culture: The Meaning of Mobile Phones for Society. New Brunswick, NJ: Transaction.Formun Altı
Goggin, Gerard ve Jacqueline Clark. 2009. “Mobile Phones and Community Development: A Contact Zone Between Media and Citizenship.” Development in Practice. 19(4-5): 585-597. https://doi. org/10.1080/09614520902866371
Goggin, Gerard, Rich Ling ve Larissa Hjorth. 2015. “Must-Read Mobile Technology Research: A Field Guide.” Mobile Technologies içinde, editörler Gerard Goggin, Rich Ling ve Larissa Hjorth, 1-16. New York: Routledge. Haddon, Leslie. 1997a. Communications on the Move: The Experience of Mobile Telephony in the 1990s COST248 Mobile Workgroup. Editör Leslie Haddon. UK: University of Sussex.
Haddon, Leslie. 1997b. Themes in Mobile Telephony Final Report of the COST 248 Home and Workgroup. Stockholm: Telia.
Haddon, Leslie. 1998. “The Experience of the Mobile Phone” XIV World Congress of Sociology: Social Knowledge: Heritage, Challenges, Prospects. Montreal, 26 Temmuz- 1 Ağustos.
Hartmann, Maren, Peter Rössler ve Joachim R. Höflich. 2008. After The Mobile Phone?: Social Changes and The Development of Mobile Communication. Berlin: Frank & Timme.
Hassan, Amal Abdoulkader. 2017. “İletişim Aracı Olarak Akıllı Telefonlarda Mobil İnternet Kullanımının İncelenmesi: Somali Örneği.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi.
Horst, Heather A. ve Daniel Miller. 2006. The Cell Phone: An Anthropology of Communication. Oxford and New York: Berg.
Höflich, Joachim ve Margit Hartmann. 2006. Mobile Communication in Everyday Life: An Ethnographic View. Frank & Timme, Berlin.
Ito, Mizuko, Daisuke Okabe ve Misa Matsuda. 2005. Personal, Portable, Pedestrian: Mobile Phones in Japanese Life. Cambridge, MA: MIT Press.
Jarratt, J. Jennifer ve Joseph F. Coates. 1990. “Future Use of Cellular Technology: Some Social Implications” Telecommunications Policy 14 (1): 78-84. https:// doi.org/10.1016/0308-5961(92)90111-2
Kalkan, Murat. 2016. “Hırsızlık ve Cep Telefonu Hırsızlığı.” Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi.
Kalsın, Berrin. 2016. “Mobil Habercilik ve Sosyal Medya: Haber Yazım Yöntemleri Üzerine Bir Araştırma.” Sosyal Medya Araştırmaları 3 içinde, editörler Ali Büyükaslan ve Ali Murat Kırık, 341-366. İstanbul: Çizgi Kitabevi
Karmidi, Sabilul Maarifah. 2017. “Influence of Smartphone Usage to Mobility of Visually Impaired: Study In Jakarta.” Yüksek lisans tezi, Kadir Has Üniversitesi.
Kars, Ahmet. 2020. “Akıllı Telefon Bağımlılığı’nın (Nomofobi) Kişilerarası İlişkiler Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Atatürk Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
Katz, James E. 2008. Handbook of Mobile Communication Studies. Cambridge, MA: The MIT Press.
Katz, James ve Mark Aakhus. 2002. Perpetual Contact: Mobile Communication,
Private Talk, Public Performance. Cambridge: Cambridge University Press. Kopomaa, Timo. (2000). The City in Your Pocket: Birth of the Mobile Information Society. Helsinki: Gaudemus.
Köroğlu, Osman. 2002. “Mobil İletişim, Etkileşimli Yayıncılık ve Türkiye’deki Uygulamalar.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Kuyumcu, Muhammed. 2021. “Akıllı Telefon Bağımlılığı: Erzurum İli Üzerine Bir İnceleme.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
Lange, Klaus. 1993. “Some Concerns about the Future of Mobile Communications in Residential Markets.” Telecommunication: Limits to Deregulation içinde, editör Mads Christofferson ve Anders Henten, 197- 210. Amsterdam: IOS Press.
Leung Louis ve Ran Wei. 1999. “Who Are The Mobile Phone Have-Nots? Influences and Consequences.” New Media & Society 1(2): 209-226.
Licoppe, Christian. 2004. “Connected’ Presence: The Emergence of a New Repertoire for Managing Social Relationship in a Changing Communication Technospace.” Environment and Planning D: Society and Space 22(1):135-156.
Lie, Merete ve Knut H. Sørensen. l996. Making Technology Our Own? Domesticating Technology Into Everyday Life. Oslo: Scandinavian University Press.
Ling, Rich ve Donner, Jonathan. 2009. Mobile Communication. UK: Politiy Press.
Ling, Rich ve Gitte Stald. 2010. “Mobile Communities: Are We Talking About a Village, a Clan, or a Small Group?.” American Behavioral Scientist 53(8): 1133-1147. https://doi.org/10.1177/0002764209356245
Ling, Rich ve Typhina Eli. 2017. “Mobile Communication.” Dialogues on Mobile Communication içinde, editör Adriana de Souza e Silva, 33-50. London: Routledge.
Ling, Rich. 1997. “‘One Can Talk About Common Manners!’: The Use of Mobile Telephones in Inappropriate Situations.” Themes in Mobile Telephony Final Report of the COST 248 Home and Workgroup içinde, editör Leslie Haddon, Stockholm: Telia.
Ling, Rich. 1998. “The Technical Definition Of Social Boundaries: Video Telephony and the Constitution of Group Membership.” Blurring Boundaries: When Are Information and Communication Technologies Coming Home? içinde, editörler Annevi Kant ve Enid Mante Meier, 107-130. Stockholm: Telia.
Ling, Rich. 1999. “Traditional Fixed and Mobile Telephony for Social Networking Among Norwegian Parents.” The 17th International Symposium on Human Factors in Telecommunication içinde, 245-256. Copenhagen: TelElanmark.
Ling, Rich. 2004. The Mobile Connection: The Cell Phone’s Impact on Society. Morgan Kaufmann.
Ling, Rich. 2008. New Tech, New Ties: How Mobile Communication is Reshaping Social Cohesion. MIT Press: London.
Ling, Rich. Leopoldina Fortunati, Gerard Goggin, Sun Sun Lim ve Yuling Li. 2020. The Oxford Handbook of Mobile Communication and Society. UK: Oxford University Press.
Madikova Özer, Aizat. 2018. “Teknolojinin Toplumsal İnşası Yaklaşımı Bağlamında Cep Telefonunun Toplumsal Anlamı.” Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi.
Öktem, Seda. 2005. “Mobil Telefon Abonelik Sözleşmesi.” Yüksek lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Özbey, Elif. 2018. “Akıllı Telefon Kullanıcılarının Mobil İnternet Reklamlarına Yönelik Tutumu.” Yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi.
Özcan, Ömer Faruk. 2022. “Değişen Yayıncılık Pratikleri Açısından Akıllı Telefonların Kullanımı: Televizyon Yayıncılığı ve Mobil Yayıncılık Üzerine Bir İnceleme.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Özcan, Yusuf Ziya ve Abdullah Koçak. 2003. “Research Note: A Need or a Status Symbol?: Use of Cellular Telephones in Turkey.” European Journal of Communication 18(2): 241–254. https://doi. org/10.1177/0267323103018002004
Özyal, Burak ve Gülgün Erdoğan Tosun. 2017. “Dijital Gazeteciliğin Gelişen Bir Formu Olarak Mobil Gazetecilik.” Akdeniz İletişim 28: 60-81.
Plant, Sadie. 2001. On the Mobile: The Effects of Mobile Telephones on Social and Individual Life. Schaumburg, IL: Motorola.
Pool, Tim. 2016. “Mobil gazetecilik.” TRT Akademi 1(2): 703-714.
Rakow, Lana ve Vija Navarro. 1993. “Remote Mothering and the Parallel Shift: Women Meet the Cellular Phone”, Critical Studies in Mass Communication 10(2):144-157. https://doi.org/10.1080/15295039309366856
Rheingold, Howard. 2002. Smart Mobs: The Next Social Revolution. Cambridge, MA: Perseus.
Roberts, James A., Luc Honore Petnji YaYa ve Chris Manolis. 2014. “The invisible addiction: Cell-phone activities and addiction among male and female college students.” Journal of Behavioral Addictions. 3(4), 254-265. https:// doi.org/10.1556/JBA.3.2014.015
Roberts, James. A., Chris Pulling ve Chris Manolis. 2015. “I need my smartphone: A hierarchical model of personality and cell-phone addiction.” Personality and Individual Differences. 79: 13-19. https://doi. org/10.1016/j.paid.2015.01.049
Saral-Güneş, Selda. 2022. “Diyalojik İletişim Kuramı Ekseninde Dijital Kurumsal İletişim: Türkiye’deki Büyükşehir Belediyelerinin Mobil Uygulamaları ve Kullanıcı Yorumları Üzerine Bir Analiz.” Doktora tezi, Akdeniz Üniversitesi.
Saran, Murat. 2009. “Exploring the Use of Mobile Phones for Supporting English Language Learners’ Vocabulary Acquisition.” Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Sezgin, Sema. 2017. “Medya Yakınsaması ve Mobil Gazetecilik”, Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi.
Şener, Zehra Işıl. 2011. “Genç Tüketicilerin Cep Telefonu Kullanımına İlişkin İhtiyaç ve Motivasyonlarının İncelenmesi.” Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.
Şenyüz, Bilge ve Fırat Tufan. 2022. Mobil İletişim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Tellan, Derya. 2005. “Cep Telefonu Reklamlarının Yapısal İçeriği ve Tüketim Sürecindeki Rolü Üzerine Bir İnceleme.” Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Tuncer, Saniye. 2003. “Gazete ve Dergilerdeki Mobil Telefon Reklamlarının Göstergebilimsel Açıdan Çözümlenmesi.” Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi.
Uluk, Murat. 2022. “Gözetim Kapitalizminde Kişisel Verilerin Kullanımı: Etik Web Çerçevesinde Web Siteleri ve Mobil Uygulamalar Üzerine Bir Araştırma.” Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi.
Uyanık, Gizem. 2022. “Büyük Veri Analitiği ve Mahremiyeti: Mobil Uygulamaların Kullanım Düzeyi ve Gizlilik Endişesi Üzerine Bir İnceleme.” Yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi.
Uylaş, Zeynep. 2016. “Türkı̇ye’de Mobı̇l Alışverı̇şı̇n Çevrı̇mı̇çı̇ Tüketı̇cı̇ Davranışlarına Etkı̇sı̇ Üzerı̇ne Bı̇r Araştırma.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Uysal, Mehmet Ali. 2015. “Elektronik Devletten Mobil Devlete Geçişte Akıllı Telefon Uygulamalarının Yeri, Önemi ve İstanbul Polis Uygulaması.” Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
Ünal, Aleyna Makbule. 2019. “Kişilerarası İletişim Sürecinde Samimiyet Olgusu: Cep Telefonu ile Arama ve Mesajlaşma Bağlamında Bir Araştırma.” Yüksek lisans tezi, Gümüşhane Üniversitesi.
Ünal, Recep. 2011. “Görüntülü Habercilikte Yeni Bir Uygulama: Mobil Video Haber Servisleri.” Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi.
Ünal, Recep. 2012. Mobil Video Haber Servisleri. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi.
Ünal, Recep. 2019. «İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Mobil Habercilik Deneyimi Üzerine Bir İnceleme: Mersin Üniversitesi İletişim Fakültesi Örneği.» Erciyes İletişim Dergisi Uluslararası Dijital Çağda İletişim Sempozyumu Özel Sayısı: 143-156. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.485754 Ünal, Recep. 2020. “Mobil Haberciliğe Yerelden Bakmak: Yerel Medya Kuruluşları İçin Mobil Habercilik Ne Vaat Ediyor?” Yeni Gazetecilik Mecralar, Deneyimler, Olanaklar içinde, editörler Özlem Erkmen, Bora Ataman ve Barış Çoban, 215-246. İstanbul: Kafka Kitap.
Ünal, Recep. 2022. “Bir Haber Üretim Pratiği Olarak Mobil Habercilik.” Mobil İletişim içinde, editörler Bilge Şenyüz ve Fırat Tufan, 31-45. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Vincent, Jane ve Leslie Haddon. 2018. Smartphone Cultures. London: Routledge
Walsh, Shari P., Katherine M. White ve Ross Young. 2007. “Young and connected: Psychological influences of mobile phone use amongst Australian youth.” Proceedings of Mobile Media içinde, editörler Larissa Hjorth ve Gerard Goggin, 125-134. University of Sydney. https://eprints.qut.edu. au/9753/1/9753.pdf
Wood, Joyce. 1993. “Cellphones on the Clapham Omnibus: The Lead-Up to a Cellular Mass Market.” SPRU CICT Report No. 11 UK: University of Sussex.
Yarım, Mustafa Serkan. 2018. “Kurumsal İtibarın Satın Alma Davranışına Etkisi: Akıllı Telefon Kullanıcıları Üzerine Bir Alan Çalışması.” Yüksek lisans tezi, Kadir Has Üniversitesi.
Yavuz, Barış. 2014. “Yeni İletişim Ortamı Olarak Mobil İletişim Teknolojilerinin Pazarlama İletişimi Etkinliğini Arttırmada Bağlam Temelli Kullanımı.” Doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Yumurtacı, Onur. 2015. “Üniversite Öğrencilerinin Mobil İletişim Teknolojileri Hakkındaki Algılamaları.” Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi.
Zengin, Abdülcelil Mücahid. 2010. “Doğrudan Pazarlama Aracı Olarak Cep Telefonu Kullanımı ve Tüketici Tutumları.” Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi.

Toplam 105 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	İletişim ve Medya Çalışmaları
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Yeliz Dede Özdemir 0000-0003-1192-9192
Yayımlanma Tarihi	29 Mayıs 2023
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2023Cilt: 10 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Dede Özdemir, Y. (2023). Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 10(1), 99-134. https://doi.org/10.24955/ilef.1306674
AMA	Dede Özdemir Y. Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. Mayıs 2023;10(1):99-134. doi:10.24955/ilef.1306674
Chicago	Dede Özdemir, Yeliz. “Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 10, sy. 1 (Mayıs 2023): 99-134. https://doi.org/10.24955/ilef.1306674.
EndNote	Dede Özdemir Y (01 Mayıs 2023) Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 10 1 99–134.
IEEE	Y. Dede Özdemir, “Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022”, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, c. 10, sy. 1, ss. 99–134, 2023, doi: 10.24955/ilef.1306674.
ISNAD	Dede Özdemir, Yeliz. “Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 10/1 (Mayıs 2023), 99-134. https://doi.org/10.24955/ilef.1306674.
JAMA	Dede Özdemir Y. Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 2023;10:99–134.
MLA	Dede Özdemir, Yeliz. “Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, c. 10, sy. 1, 2023, ss. 99-134, doi:10.24955/ilef.1306674.
Vancouver	Dede Özdemir Y. Türkiye’de Mobil İletişim Çalışmalarına Dair Bir Değerlendirme: 1994-2022. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 2023;10(1):99-134.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin