Öz
Toplumsal cinsiyet çalışmaları 1970’li yıllardan itibaren ‘erkeklik’ ve kültürel yapılar arasındaki
ilişkiye odaklanmaya başlamıştır. Bu araştırmalar erkekliğin tek bir tanımı olamayacağını ve erkeklik
tanımının toplumsal iktidar ilişkileriyle iç içe geçtiğini göstermiştir. Türkiye sinemasında 2000’li yılların
başından itibaren farklı ‘erkeklik’ temsilleri yer almaya başlamıştır. Bu erkek karakterler toplumsal
cinsiyete ait geleneksel rollerin dışında özellikler göstermektedir. Bu filmler erkek çalışmalarına ait
kuramsal birikimi tartışmak için önemli kaynaklar haline gelmektedir.
Bu makale iktidar kurmanın aracı olan “hegemonik erkeklik” kuramından yola çıkarak Korkuyorum
Anne filmindeki erkeklik temsillerine odaklanacaktır. İdeal erkek kimliğinin dışında kalarak,
bu kurgusal erkek kimliğinin parçalanması filmdeki karakterler bağlamında gösterilecektir. Bu
karakterler incelenirken modern ulus devletin ve ataerkil ideolojinin iktidar aracı olan kavramlardan
faydalanılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Erkeklikler hegemonik erkeklik beden politikaları naif erkeklik Reha Erdem sineması
Kaynakça
- 1 Reawyn W. Connell, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, çev. Cem Soydemir ( İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2016), 245.
- 2 Serpil Sancar, Erkeklik: İmkansız İktidar (İstanbul: Metis Yayınları, 2011), 24.
- 3 Henrik Berg, “Masculunities in Early Helenistic Athens,” What is Masculunity? Historical Dynamics from Antiquity to Contemporary World içinde, ed. John H. Arnold ve Sean Brady (New York: Palgrave Macmillan, 2011), 100.
- 4 Lynne Segal, “Yarışan Erkeklikler: Erkeklik-Erkek İdeali,” çev.Volkan Ersoy, Birikim Dergisi, erişim tarihi 10 Mart 2015, http://www.birikimdergisi.com/birikim-yazi/5636/yarisan-erkeklikler-erkeklik-erkek-ideali#.Vv275OLhDIU
- 5 Raewyn W.Connell, Masculinities (Cambridge: Polity Press, 2005), 186-189.
- 6 George Lachmann Mosse, The Image Of Man: The Creation Of Modern Masculinity (New York: Oxford University Press, 1996), 18.
- 7 Berfin Emre Çetin, The Paramilitary Hero on Turkish Television: A Case Study on Valley of The Wolves (Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 2015), 43.
- 8 Mehmet Bozok, “Feminizmin Erkekler Cephesindeki Yankısı,” Cogito 58 (Bahar, 2009): 274.
- 9 Connell, Masculinities, 246.
- 10 Richard Howson, Challenging Hegemonic Masculinity (London: Routledge, 2006), 7.
- 11 Connell, Masculinities, 247.
- 12 Sancar, Erkeklik, 153.
- 13 Sancar, Erkeklik, 158-174.
- 14 Sancar, Erkeklik, 168.
- 15 Sancar, Erkeklik, 164-165.
- 16 Elias Canetti, Kitle ve İktidar, çev. Gülşat Aygen (İstanbul:Ayrıntı Yayınları, 1998), 383-391.
- 17 V.Spike Peterson, “Gendered Identities, Ideologies and Practices in the Context of Warand Militarism,” Gender, War and Militarism: Femist Perspective içinde, ed. Laura Sjoberg ve Sandra Via (Connecticut: Greenwood Publishing Group, 2010), 23.
- 18 Ömer Turan, “Esas Duruş!: Kışla Deneyimleri ya da Türkiye’de Zorunlu Askerliğin Antropolojisi,” Erkek Millet Asker Millet Türkiye’de Militarizm, Milliyetçilik Erkek(lik)ler içinde, der. Nurseli Yeşim Sünbüloğlu (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013), 316.
- 19 Nilgün Toker, “Cinsiyetçilik Her Zaman Militarist Mi?,” Amargi Dergi, ( 2007) : 37.
- 20 Pierre Clastres, Devlete Karşı Toplum, çev. Mehmet Sert ve Nedim Demirtaş (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011), 155.
- 21 Chris Haywood ve Mairtin Mac an Ghill, Men and Masculinities (Buckingham: Open University Press, 2003), 21.
- 22 George Lachman Mosse, The Image Of Man: The Creation Of Modern Masculinity (New York: Oxford University Press, 1996), 6.
- 23 Yiğit Akın, Gürbüz ve Yavuz Evlatlar: Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor (İstanbul: İletişim Yayınları, 2004), 153.
- 24 Hilmi Maktav, Türkiye Sinemasında Tarih ve Siyaset (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2013), 8.
- 25 Ahmet Oktan, “Türk Sinemasında Hegemonik Erkeklikten Erkeklik Krizine: Yazı-Tura Ve Erkeklik Bunalımının Sınırları,” Selçuk İletişim Fakültesi Dergisi 5/2 (2008): 153.
- 26 Eren Yüksel, “2000’ler Türkiye Sinemasında Erkeklik Krizi ve Erkek Kimliğinin İnşası” (doktora tezi, Ankara Üniversitesi, 2013). Yök Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp, 151.
- 27 Jacques Lacan, Psikanalizin Dört Temel Kavramı, çev. Nilüfer Erdem (İstanbul: Metis Yayınları, 2013), 262.
- 28 Sancar, Erkeklik, 253.
- 29 Deniz Kandiyoti, Cariyeler Bacılar Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, çev. Şirin Tekeli vd. (İstanbul: Metis Yayınları, 1997), 170.
- 30 Eren Yüksel, “2000’ler Türkiye,” 170.
- 31 Michel Foucault, Hapishanenin Doğuşu, çev. Mehmet Ali Kılıçbay (Ankara: İmge Yayınları, 2000), 211.
- 32 Herb Goldberg, Erkek Olmanın Tehlikeleri, çev. Selçuk Budak (Ankara: Öteki Yayınları, 1992), 67.
- 33 Joanne Nagel, “Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik,” Vatan, Millet, Kadınlar içinde, der. Ayşegül Altınay (İstanbul: İletişim Yayınları, 2004), 79.
- 34 Nurseli Yeşim Sünbüloğlu, “Sürüne Sürüne Erkek Olmak: Normatif Erkekliğin Kurucusu Olarak Askerlik,” 2009: 10, http://www.academia.edu/3346241/_S%C3%BCr%C3%BCne_ S%C3%BCr%C3%BCne_Erkek_Olmak_Normatif_Erkekli%C4%9Fin_Kurucusu_Olarak_Askerlik_2009_ B. Erişim tarihi: 02.01.2016.
- 35 Louis Althusser, İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, çev. Mahmut Özışık ve Yusuf Alp (İstanbul: İletişim Yayınları, 2000), 60-61.
- 36 Uğur Ferhat Korkmaz, “Parisli Bir kasabın Erkeklik Halleri,” Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 1, (2014): 96.
- 37 Sancar, Erkeklik, 253.
Öz
Gender studies have begun to focus on relationship between ‘masculinity’ and cultural
structures since 1970s. These researches showed that not a single definition of masculinity
and definition of masculinity closely intertwined with social power bonds. In Turkey cinema
different masculinities have been represented since the early 2000s. These male characters are
different from traditional roles of gender. These films have become important sources to discuss
theoretical heritage of the masculinity studies.
This article focuses representations of masculinity in Korkuyorum Anne by use “hegemonic
masculinity” theory. Characters based on film will be showed against the ideal male identity.
And will be benefited notions of the modern nation-state and the patriarchal ideology of
power.
Anahtar Kelimeler
Masculinities hegemonic masculinity physical policies naive masculinity cinema of Reha Erdem
Kaynakça
- 1 Reawyn W. Connell, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, çev. Cem Soydemir ( İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2016), 245.
- 2 Serpil Sancar, Erkeklik: İmkansız İktidar (İstanbul: Metis Yayınları, 2011), 24.
- 3 Henrik Berg, “Masculunities in Early Helenistic Athens,” What is Masculunity? Historical Dynamics from Antiquity to Contemporary World içinde, ed. John H. Arnold ve Sean Brady (New York: Palgrave Macmillan, 2011), 100.
- 4 Lynne Segal, “Yarışan Erkeklikler: Erkeklik-Erkek İdeali,” çev.Volkan Ersoy, Birikim Dergisi, erişim tarihi 10 Mart 2015, http://www.birikimdergisi.com/birikim-yazi/5636/yarisan-erkeklikler-erkeklik-erkek-ideali#.Vv275OLhDIU
- 5 Raewyn W.Connell, Masculinities (Cambridge: Polity Press, 2005), 186-189.
- 6 George Lachmann Mosse, The Image Of Man: The Creation Of Modern Masculinity (New York: Oxford University Press, 1996), 18.
- 7 Berfin Emre Çetin, The Paramilitary Hero on Turkish Television: A Case Study on Valley of The Wolves (Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 2015), 43.
- 8 Mehmet Bozok, “Feminizmin Erkekler Cephesindeki Yankısı,” Cogito 58 (Bahar, 2009): 274.
- 9 Connell, Masculinities, 246.
- 10 Richard Howson, Challenging Hegemonic Masculinity (London: Routledge, 2006), 7.
- 11 Connell, Masculinities, 247.
- 12 Sancar, Erkeklik, 153.
- 13 Sancar, Erkeklik, 158-174.
- 14 Sancar, Erkeklik, 168.
- 15 Sancar, Erkeklik, 164-165.
- 16 Elias Canetti, Kitle ve İktidar, çev. Gülşat Aygen (İstanbul:Ayrıntı Yayınları, 1998), 383-391.
- 17 V.Spike Peterson, “Gendered Identities, Ideologies and Practices in the Context of Warand Militarism,” Gender, War and Militarism: Femist Perspective içinde, ed. Laura Sjoberg ve Sandra Via (Connecticut: Greenwood Publishing Group, 2010), 23.
- 18 Ömer Turan, “Esas Duruş!: Kışla Deneyimleri ya da Türkiye’de Zorunlu Askerliğin Antropolojisi,” Erkek Millet Asker Millet Türkiye’de Militarizm, Milliyetçilik Erkek(lik)ler içinde, der. Nurseli Yeşim Sünbüloğlu (İstanbul: İletişim Yayınları, 2013), 316.
- 19 Nilgün Toker, “Cinsiyetçilik Her Zaman Militarist Mi?,” Amargi Dergi, ( 2007) : 37.
- 20 Pierre Clastres, Devlete Karşı Toplum, çev. Mehmet Sert ve Nedim Demirtaş (İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2011), 155.
- 21 Chris Haywood ve Mairtin Mac an Ghill, Men and Masculinities (Buckingham: Open University Press, 2003), 21.
- 22 George Lachman Mosse, The Image Of Man: The Creation Of Modern Masculinity (New York: Oxford University Press, 1996), 6.
- 23 Yiğit Akın, Gürbüz ve Yavuz Evlatlar: Erken Cumhuriyet’te Beden Terbiyesi ve Spor (İstanbul: İletişim Yayınları, 2004), 153.
- 24 Hilmi Maktav, Türkiye Sinemasında Tarih ve Siyaset (İstanbul: Agora Kitaplığı, 2013), 8.
- 25 Ahmet Oktan, “Türk Sinemasında Hegemonik Erkeklikten Erkeklik Krizine: Yazı-Tura Ve Erkeklik Bunalımının Sınırları,” Selçuk İletişim Fakültesi Dergisi 5/2 (2008): 153.
- 26 Eren Yüksel, “2000’ler Türkiye Sinemasında Erkeklik Krizi ve Erkek Kimliğinin İnşası” (doktora tezi, Ankara Üniversitesi, 2013). Yök Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp, 151.
- 27 Jacques Lacan, Psikanalizin Dört Temel Kavramı, çev. Nilüfer Erdem (İstanbul: Metis Yayınları, 2013), 262.
- 28 Sancar, Erkeklik, 253.
- 29 Deniz Kandiyoti, Cariyeler Bacılar Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, çev. Şirin Tekeli vd. (İstanbul: Metis Yayınları, 1997), 170.
- 30 Eren Yüksel, “2000’ler Türkiye,” 170.
- 31 Michel Foucault, Hapishanenin Doğuşu, çev. Mehmet Ali Kılıçbay (Ankara: İmge Yayınları, 2000), 211.
- 32 Herb Goldberg, Erkek Olmanın Tehlikeleri, çev. Selçuk Budak (Ankara: Öteki Yayınları, 1992), 67.
- 33 Joanne Nagel, “Erkeklik ve Milliyetçilik: Ulusun İnşasında Toplumsal Cinsiyet ve Cinsellik,” Vatan, Millet, Kadınlar içinde, der. Ayşegül Altınay (İstanbul: İletişim Yayınları, 2004), 79.
- 34 Nurseli Yeşim Sünbüloğlu, “Sürüne Sürüne Erkek Olmak: Normatif Erkekliğin Kurucusu Olarak Askerlik,” 2009: 10, http://www.academia.edu/3346241/_S%C3%BCr%C3%BCne_ S%C3%BCr%C3%BCne_Erkek_Olmak_Normatif_Erkekli%C4%9Fin_Kurucusu_Olarak_Askerlik_2009_ B. Erişim tarihi: 02.01.2016.
- 35 Louis Althusser, İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, çev. Mahmut Özışık ve Yusuf Alp (İstanbul: İletişim Yayınları, 2000), 60-61.
- 36 Uğur Ferhat Korkmaz, “Parisli Bir kasabın Erkeklik Halleri,” Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 1, (2014): 96.
- 37 Sancar, Erkeklik, 253.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016Cilt: 3 Sayı: 2 |