Araştırma Makalesi
Yıl 2015,
Cilt: 2 Sayı: 1, 115 - 138, 10.06.2015
Öz
Tüketim insanın olduğu her yerde mevcuttur. Bir alışkanlık olarak tüketim, bireylerin
gündelik yaşam pratiklerinin neredeyse tümünü kapsamaktadır. Son yıllarda kapitalizm
ve postmodernizmden aldığı güç ile artan tüketim ve değişen tüketim alışkanlıkları,
bir kavram olarak tüketim olgusu üzerine düşünme gerekliliğini doğurmuştur. Bu
yüzden bu çalışmanın amacı da tüketim kavramı temelinde, söz konusu kavrama ivme
kazandıran kapitalist ve postmodern süreçlerin anlaşılmasıdır. Bu sayede kapitalizm ve
postmodernizmin tüketimi nasıl ördüğü ve meşrulaştırdığı anlaşılmaya çalışılacaktır.
Çalışmada bireylerin nasıl ve neden tükettikleri sorularının cevapları da aranacaktır.
Böylelikle tüketim kavramı birçok çerçevede irdelenecektir. Çalışmada ayrıca bireylerin
tüketimi bir kimlik ya da statü inşa etme aracı olarak görmeleri varsayımı ile medyanın
tüketim sürecindeki rolü de ele alınacak, bir tüketim yönlendiricisi olarak medyanın
tüketimi nasıl teşvik ettiği incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ADORNO, W. T. (2003) Kültür endüstrisini yeniden düşünürken. Çev. Bülent O. Doğan. Cogito, 36, Yaz.
- ADORNO, W. T. (2007) Kültür endüstrisi kültür yönetim. Çev. Mustafa Tüzel, Nihat Ünler ve Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
- AYDOĞAN, F. (2009) Tüketim kültürünün gölgesinde kentler. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 27 (2), s. 203-215.
- AYTAÇ, Ö. (2002) Boş zaman üzerine kuramsal yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), s. 231-260.
- AYTAÇ, Ö. (2004) Kapitalizm ve hegemonya ilişkileri bağlamında boş zaman. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28 (2), s. 115-138.
- BALİ, R. N. (2002) Tarzı hayattan Life Style’a yeni seçkinler yeni mekânlar yeni yaşamlar. 2.Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
- BAUDRILLARD, J. (2004) Tüketim toplumu. Çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BAUDRILLARD, J. (2000) Kötülüğün şeffaflığı. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BAUDRILLARD, J. (2003) Simülakrlar ve simülasyon. Çev. Oğuz Adanır. 2. Basım. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- BAUMANN, Z. (1999) Çalışma, tüketicilik ve yeni yoksullar. Çev. Ümit Öktem. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
- BAUMANN, Z. (2009) Akışkan aşk/insan ilişkilerinin kırılganlığına dair. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Versus Yayınları.
- BAUMANN, Z. ve LYON, D. (2013) Akışkan gözetim. Çev. Elçin Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BELK, R. W. (1988) Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15, s.139-168.
- BOCOK, R. (1993) Tüketim. Çev. İrem Kutluk. Ankara: Dost Kitabevi.
- BOURDIEU, P. (2006) Pratik nedenler. Çev. Hülya Uğur Tanrıöver. İstanbul: Hil Yayın.
- BULUNMAZ, B. (2013) Postmodern dünyanın gerçeküstü mekânları: sosyal paylaşım siteleri. 1.Baskı. İstanbul: Reklâm Yaratıcıları Derneği & Grafik Tasarım Yayınları.
- CHOMSKY, N. (2012) Medya gerçeği. Çev. Abdullah Yılmaz ve Osman Akınhay. 4. Basım. İstanbul: Everest Yayınları.
- ÇETİNER, Ö. ve ERDAL, Ö. (2009) 1980 Sonrası Türkiye’de finansallaşma ve tüketim: Fordizm’in tutarlı bir alternatifi mi? 17-19 Haziran Eskişehir Econ Anadolu 2009 Anadolu Uluslar arası İktisat Kongresi’nde sunulmuş tebliğ.
- DAĞTAŞ, B. ve DAĞTAŞ, E. (2006) Tüketim kültürü, yaşam tarzları, boş zamanlar ve medya üzerine bir literatür taraması. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 4 (14), s.303- 349.
- DEBORD, G. (2014) Gösteri toplumu. Çev. Ayşen Ekmekçi ve Okşan Taşkent. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- ECEVİT. Y. (2001) Türk romanında postmodernist açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- ERDOĞAN, İ. (2009) Materyal ve düşünsel hayatın üretimi ve yabancılaşma. Bilim ve Ütopya, (182), s. 9-16.
- FEATHERSTONE M. (1996) Postmodernizm ve tüketim kültürü. Çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- FISKE, J. (2012) Popüler kültürü anlamak. Çev. Prof. Dr. Süleyman İrvan. İstanbul: Parşömen Yayınları.
- HOBSBAWM, E.J. (2013) Sanayi ve imparatorluk. Çev. Abdullah Ersoy. 5. Baskı, Ankara: Dost Kitabevi.
- HÜRMERİÇ, P. ve BABAN, E. (2012) Simmel, Veblen ve Sombart’ın penceresinden hedonik tüketim: ütopyada Negotium ve Otium. Global Media Journal TR Edition, 2 (4), s. 87-101.
- IGGERS, G. G. (2000) Bilimsel nesnellikten postmodernizme yirminci yüzyılda tarih yazımı. Çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- JAMESON, F. (1991) Postmodernism or the cultural logic of late capitalism. Durham, NC: Duke University Press.
- KAYA, K. ve OĞUZ, N. Z. (2010) Üniversite gençliğinin alışveriş tercihlerinde tüketim kültürünün rolü. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (22), s.147-164.
- LASN, K. (2004) Kültür bozumu: sonumuzu hazırlayan tüketim çılgınlığından kurtulmanın yolları. Çev. Cem Pekman ve Ahmet Ilgaz. İstanbul: Bağımsız Yayınları.
- LYOTARD. J. F. (2013) Postmodern durum. Çev. İsmet Birkan. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- MARCUSE, H. (1997) Tek boyutlu insan: ileri işleyim toplumunun ideolojisi üzerine incelemeler. Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi.
- MARX, K. (1993) Kapital 1. cilt kapitalist üretimin eleştirel bir tahlili. Çev. Alaattin Bilgi. 4. Baskı. Ankara: Sol Yayınları.
- MUTLU, E. (2004) İletişim sözlüğü. 4. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- ODABAŞI, Y. (2004) Postmodern pazarlama. İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri.
- ÖNCEL, M. (1969) Ekonomik istikrarı teminde para ve maliye politikalarının rolü. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26 (3), s.289-300.
- ÖNGEN, T. Tekelci (1993) Kapitalizm ve sınıf yapısı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49 (3-4), s. 303-349.
- ÖZBEK, Y. (2005) Postmodernizm ve alımlama estetiği. Ankara: Çizgi Kitapevi.
- ÖZCAN, B. (2007) Rasyonel satın alma ve boş zaman sürecine ait alışveriş eylemlerinin birlikte sergilendikleri mekânlar: alışveriş merkezleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), s.39-68.
- ROSANVALLON, P. (2004) Refah devletinin krizi. Ankara: Dost Kitabevi.
- SENNETT, R. (1996) Kamusal insanın çöküşü. Çev. Abdullah Yılmaz ve Serpil Durak. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- SEVİM, A.B. (2010) Walter Benjamin’in kavramlarıyla kültür endüstrisi: “aura”, “öykü anlatıcısı” ve “flâneur”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 3(11), s. 509- 516.
- SIMMEL, G. (1996) Metropol ve zihinsel yaşam, kent ve kültürü. Cogito, 8, s. 81-89.
- STEVENSON, N. (2008) Medya kültürleri sosyal teori ve kitle iletişimi. Çev. Göze Orhon ve Barış Engin Aksoy. İstanbul: Ütopya Yayınevi.
- ŞAHİN, E. Ç. (2009) Tüketim toplumu: ‘Mükemmele evrilen politika. DAĞTAŞ, B ve DAĞTAŞ, E. (der.) içinde. Medya, tüketim kültürü ve yaşam tarzları. Ankara: Ütopya Yayınevi, s.103-141.
- ŞAN, M.K. ve HİRA İ. (2004) Modernlik postmodernlik bağlamında tüketim toplumu kuramları. Bilgi Dergisi, (8), s. 1-20.
- ŞAN, M. K. ve HİRA, İ. (2011) Frankfurt Okulu ve kültür endüstrisi eleştirisi. http:// www.politikadergisi.com/sites/default/files/kutuphane/frankfurt_okulu_ve_ kultur_endustrisi_elestirisi.pdf.
- ŞENTÜRK, Ü. (2008) Modern kontrol: tüketim. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (2), s. 221-239.
- TAYMAZ, E. (1993) Kriz ve teknoloji. Toplum ve Bilim Dergisi, 56-61, s.1-42.
- THOMPSON, J. B. (2008) Medya ve modernite. Çev. Serdar Öztürk. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- YAYLAGÜL, L. (2006) Kapitalizm, medya, popüler kültür ve ideoloji. YAYLAGÜL, L. (der) içinde Kitle iletişiminin ekonomi politiği. Ankara: Dalbaz Yayıncılık, s. 289-326.
- YENTÜRK, N. (1993) Post-Fordist gelişmeler ve dünya iktisadi işbölümünün geleceği. Toplum ve Bilim Dergisi, 56-61, s. 42-58.
Yıl 2015,
Cilt: 2 Sayı: 1, 115 - 138, 10.06.2015
Öz
Kaynakça
- ADORNO, W. T. (2003) Kültür endüstrisini yeniden düşünürken. Çev. Bülent O. Doğan. Cogito, 36, Yaz.
- ADORNO, W. T. (2007) Kültür endüstrisi kültür yönetim. Çev. Mustafa Tüzel, Nihat Ünler ve Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
- AYDOĞAN, F. (2009) Tüketim kültürünün gölgesinde kentler. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 27 (2), s. 203-215.
- AYTAÇ, Ö. (2002) Boş zaman üzerine kuramsal yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), s. 231-260.
- AYTAÇ, Ö. (2004) Kapitalizm ve hegemonya ilişkileri bağlamında boş zaman. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28 (2), s. 115-138.
- BALİ, R. N. (2002) Tarzı hayattan Life Style’a yeni seçkinler yeni mekânlar yeni yaşamlar. 2.Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
- BAUDRILLARD, J. (2004) Tüketim toplumu. Çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BAUDRILLARD, J. (2000) Kötülüğün şeffaflığı. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BAUDRILLARD, J. (2003) Simülakrlar ve simülasyon. Çev. Oğuz Adanır. 2. Basım. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
- BAUMANN, Z. (1999) Çalışma, tüketicilik ve yeni yoksullar. Çev. Ümit Öktem. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
- BAUMANN, Z. (2009) Akışkan aşk/insan ilişkilerinin kırılganlığına dair. Çev. Işık Ergüden. İstanbul: Versus Yayınları.
- BAUMANN, Z. ve LYON, D. (2013) Akışkan gözetim. Çev. Elçin Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BELK, R. W. (1988) Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15, s.139-168.
- BOCOK, R. (1993) Tüketim. Çev. İrem Kutluk. Ankara: Dost Kitabevi.
- BOURDIEU, P. (2006) Pratik nedenler. Çev. Hülya Uğur Tanrıöver. İstanbul: Hil Yayın.
- BULUNMAZ, B. (2013) Postmodern dünyanın gerçeküstü mekânları: sosyal paylaşım siteleri. 1.Baskı. İstanbul: Reklâm Yaratıcıları Derneği & Grafik Tasarım Yayınları.
- CHOMSKY, N. (2012) Medya gerçeği. Çev. Abdullah Yılmaz ve Osman Akınhay. 4. Basım. İstanbul: Everest Yayınları.
- ÇETİNER, Ö. ve ERDAL, Ö. (2009) 1980 Sonrası Türkiye’de finansallaşma ve tüketim: Fordizm’in tutarlı bir alternatifi mi? 17-19 Haziran Eskişehir Econ Anadolu 2009 Anadolu Uluslar arası İktisat Kongresi’nde sunulmuş tebliğ.
- DAĞTAŞ, B. ve DAĞTAŞ, E. (2006) Tüketim kültürü, yaşam tarzları, boş zamanlar ve medya üzerine bir literatür taraması. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 4 (14), s.303- 349.
- DEBORD, G. (2014) Gösteri toplumu. Çev. Ayşen Ekmekçi ve Okşan Taşkent. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- ECEVİT. Y. (2001) Türk romanında postmodernist açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
- ERDOĞAN, İ. (2009) Materyal ve düşünsel hayatın üretimi ve yabancılaşma. Bilim ve Ütopya, (182), s. 9-16.
- FEATHERSTONE M. (1996) Postmodernizm ve tüketim kültürü. Çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- FISKE, J. (2012) Popüler kültürü anlamak. Çev. Prof. Dr. Süleyman İrvan. İstanbul: Parşömen Yayınları.
- HOBSBAWM, E.J. (2013) Sanayi ve imparatorluk. Çev. Abdullah Ersoy. 5. Baskı, Ankara: Dost Kitabevi.
- HÜRMERİÇ, P. ve BABAN, E. (2012) Simmel, Veblen ve Sombart’ın penceresinden hedonik tüketim: ütopyada Negotium ve Otium. Global Media Journal TR Edition, 2 (4), s. 87-101.
- IGGERS, G. G. (2000) Bilimsel nesnellikten postmodernizme yirminci yüzyılda tarih yazımı. Çev. Gül Çağalı Güven. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- JAMESON, F. (1991) Postmodernism or the cultural logic of late capitalism. Durham, NC: Duke University Press.
- KAYA, K. ve OĞUZ, N. Z. (2010) Üniversite gençliğinin alışveriş tercihlerinde tüketim kültürünün rolü. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (22), s.147-164.
- LASN, K. (2004) Kültür bozumu: sonumuzu hazırlayan tüketim çılgınlığından kurtulmanın yolları. Çev. Cem Pekman ve Ahmet Ilgaz. İstanbul: Bağımsız Yayınları.
- LYOTARD. J. F. (2013) Postmodern durum. Çev. İsmet Birkan. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- MARCUSE, H. (1997) Tek boyutlu insan: ileri işleyim toplumunun ideolojisi üzerine incelemeler. Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi.
- MARX, K. (1993) Kapital 1. cilt kapitalist üretimin eleştirel bir tahlili. Çev. Alaattin Bilgi. 4. Baskı. Ankara: Sol Yayınları.
- MUTLU, E. (2004) İletişim sözlüğü. 4. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- ODABAŞI, Y. (2004) Postmodern pazarlama. İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri.
- ÖNCEL, M. (1969) Ekonomik istikrarı teminde para ve maliye politikalarının rolü. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 26 (3), s.289-300.
- ÖNGEN, T. Tekelci (1993) Kapitalizm ve sınıf yapısı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 49 (3-4), s. 303-349.
- ÖZBEK, Y. (2005) Postmodernizm ve alımlama estetiği. Ankara: Çizgi Kitapevi.
- ÖZCAN, B. (2007) Rasyonel satın alma ve boş zaman sürecine ait alışveriş eylemlerinin birlikte sergilendikleri mekânlar: alışveriş merkezleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), s.39-68.
- ROSANVALLON, P. (2004) Refah devletinin krizi. Ankara: Dost Kitabevi.
- SENNETT, R. (1996) Kamusal insanın çöküşü. Çev. Abdullah Yılmaz ve Serpil Durak. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- SEVİM, A.B. (2010) Walter Benjamin’in kavramlarıyla kültür endüstrisi: “aura”, “öykü anlatıcısı” ve “flâneur”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 3(11), s. 509- 516.
- SIMMEL, G. (1996) Metropol ve zihinsel yaşam, kent ve kültürü. Cogito, 8, s. 81-89.
- STEVENSON, N. (2008) Medya kültürleri sosyal teori ve kitle iletişimi. Çev. Göze Orhon ve Barış Engin Aksoy. İstanbul: Ütopya Yayınevi.
- ŞAHİN, E. Ç. (2009) Tüketim toplumu: ‘Mükemmele evrilen politika. DAĞTAŞ, B ve DAĞTAŞ, E. (der.) içinde. Medya, tüketim kültürü ve yaşam tarzları. Ankara: Ütopya Yayınevi, s.103-141.
- ŞAN, M.K. ve HİRA İ. (2004) Modernlik postmodernlik bağlamında tüketim toplumu kuramları. Bilgi Dergisi, (8), s. 1-20.
- ŞAN, M. K. ve HİRA, İ. (2011) Frankfurt Okulu ve kültür endüstrisi eleştirisi. http:// www.politikadergisi.com/sites/default/files/kutuphane/frankfurt_okulu_ve_ kultur_endustrisi_elestirisi.pdf.
- ŞENTÜRK, Ü. (2008) Modern kontrol: tüketim. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32 (2), s. 221-239.
- TAYMAZ, E. (1993) Kriz ve teknoloji. Toplum ve Bilim Dergisi, 56-61, s.1-42.
- THOMPSON, J. B. (2008) Medya ve modernite. Çev. Serdar Öztürk. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- YAYLAGÜL, L. (2006) Kapitalizm, medya, popüler kültür ve ideoloji. YAYLAGÜL, L. (der) içinde Kitle iletişiminin ekonomi politiği. Ankara: Dalbaz Yayıncılık, s. 289-326.
- YENTÜRK, N. (1993) Post-Fordist gelişmeler ve dünya iktisadi işbölümünün geleceği. Toplum ve Bilim Dergisi, 56-61, s. 42-58.
Toplam 52 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Haziran 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015Cilt: 2 Sayı: 1 |
