Research Article
BibTex RIS Cite

Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 255 - 296, 05.12.2025
https://doi.org/10.24955/ilef.1671512

Abstract

Bu çalışmanın teması, gotik edebiyatta canavar metaforlarının kullanımının kapitalizmin yükselişiyle dönüşen doğası ve bu dönüşüm sürecinde söz konusu metaforların radikal biçimde değişen toplumsal ilişkilerle bağlantısıdır. Tartışmanın temel çerçevesi için Karl Marx, David McNally ve Mark Neocleous’un belirli çalışmalarına başvurulmuş, bunun yanı sıra ilk bakışta birbirinden uzak görünen alan, kavram ve çözümlemeler arasındaki ilişkiyi gösterebilmek için Tzvetan Todorov’un fantastik edebi tür üzerine yaptığı çalışmadan da yararlanan bir eleştirel literatür taramasına dayanılmıştır. Kurgusal vampir figürüne odaklanan makale, bu figürü kapitalizmin oluşumu ile ilişkisine dikkat çekerek ele almaktadır. Bram Stoker’ın Kont Dracula karakteri örneğinde yürütülen bu tartışmanın önemi, sosyal ve siyasal kuramda çoğunlukla sembolik, ideolojik ya da politik retorik araçlar gibi değerlendirilen canavar metaforlarının, Marx’ın kapitalist gerçekliğe dair çözümlemesi içinde nasıl özgün bir metodolojik nitelik kazandığını açığa çıkarmasıdır. Bu özgün nitelik ise Marx’ın kullandığı gotik terminolojinin, politik ekonomi eleştirisindeki sermaye, sömürü, emek süreci ve fetişizm çözümlemeleriyle bağlantısı üzerinden temellendirilmiştir. Makalede, Marx’ın fetişizm çözümlemesi ekseninde kapitalizmde gündelik ilişkiler açısından kurucu nitelik taşıyan kategorilerin ontolojisi ile fantastik edebi anlatılarda metaforların işleyişi arasındaki paralelliklerin, bu sisteme özgü belirli gerçek toplumsal ilişkilerle yeniden üretildiği iddia edilmiştir. Bu tartışma, kapitalist toplumda yeniden üretilen belirli ilişki formlarının, fantastik anlatılardaki retorik kategorilerin işleyişiyle paralel biçimde, neden hem zorunlu hem de yanlış olmaları gerektiğini açığa çıkarmaktadır. Ayrıca bu çerçeve, Marx’ın kapitalizm eleştirisinin sosyal ve siyasal kuramın toplumsal açıklamalarını daha bütünlüklü kılarak kuvvetlendirmesine hâlâ kavramsal bir katkı sunabileceğini de göstermektedir.

References

  • Aslan, Vedat Ulvi. 2017. “Toplumsalın Yitik Öznesi”, FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 23: 159-178.
  • Baldick, Chris. 1987. In Frankenstein’s Shadow: Myth, Monstrosity, And Nineteenth- Century Writing. New York: Oxford University Press.
  • Barber, Paul. 1988. Vampires, Burial, and Death: Folklore and Reality. Londra: Yale University Press.
  • Bhaskar, Roy. 2013. Natüralizmin Olanaklılığı: Çağdaş İnsan Bilimlerinin Felsefi Eleştirisi. Çeviren Vefa Saygın Öğütle. Ankara: Nika Yayınevi.
  • Botting, Fred. 2001. “In Gothic Darkly: Heterotopia, History, Culture”. A Companion To The Gothic içinde, editör David Punter, 13-24. Oxford: Blackwell Publishers.
  • Braverman, Harry. 2008. Emek ve Tekelci Sermaye: Yirminci Yüzyılda Çalışmanın Değersizleştirilmesi. Çeviren Çiğdem Çidamlı. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
  • Bundrick, Christopher. 2014. “‘Covered in Blood and Dirt’: Industrial, Capital, and Cultural Crisis in ‘Red Rock’ and ‘Dracula.’” The Southern Literary Journal 47(1): 21–34.
  • Burke, Edmund. [1790] 2013. Reflections on the French Revolution on France. https://socialsciences. mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/burke/revfrance. pdf.
  • Campbell, Joseph. 1949. The Hero with a Thousand Faces. Michigan: Pantheon Books.
  • Campbell, Joseph. 2010. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Coe, Richard M. 1986. “It Takes Capital to Defeat Dracula: A New Rhetorical Essay.” College English 48(3): 231–242. https://doi.org/10.2307/376630.
  • Cohen, Margaret. 1993. Profane illumination: Walter Benjamin and the Paris of Surrealist Revolution. Los Angeles: University of California Press.
  • Cottom, Daniel. 1980. “Frankenstein and the Monster of Representation.” SubStance 9 (3): 60-71. https://doi.org/10.2307/3683905.
  • De Maupassant, Guy. 2003. Horla ve Diğer Fantastik Öyküler. Çeviren Birsel Uzma. İstanbul: Oğlak Yayınları. De Sade, Marquis. 1966. The 120 Days of Sodom And Other Writings. New York: Grove Press.
  • Erbalaban Gürbüz, Ö. Nilay. 2021. “Amerikan Ulus Mitlerinin Sorgulanması Olarak Gazap Üzümleri.” Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 8(2), 325-352. https://doi.org/10.24955/ilef.900718
  • Er Pasin, Gülay. 2013. Vampirin Kültür Tarihi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Fisher, Mark. 2018. Flatline Constructs: Gothic Materialism and Cybernetic Theory-Fiction. New York: Exmilitary Press.
  • Frost Brian J. 1989. The Monster with a Thousand Faces: Guises of the Vampire in Myth and Literature. Ohio: Popular Press.
  • Gasset, J. Ortega Y. 2017. Kitlelerin Ayaklanması. Çeviren Neyyire Gül Işık. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Gibbon, Lewis Grassic. 2013. Spartaküs. Çeviren Sermet Yalçın. İstanbul: Yordam Yayınları.
  • Graeber, David. 2015. Değer Teorisi: Antropolojik Bir Giriş. Çeviren Başak Kıcır. İstanbul: Sel Yayınları.
  • Graeber, David. 2016. Kuralların Ütopyası: Teknoloji, Aptallık ve Bürokrasinin Gizli Zevkleri Üzerine. Çeviren Muammer Pehlivan. İstanbul: Everest yayınları.
  • Greenaway, Jon. 2024. Capitalism: A Horror Story. Londra: Repeater Books.
  • Godelier, Maurice. 1967 “System, Structure and Contradiction in The Capital”. Ideology in Social Science içinde, editör Robin Blackburn, 334-369. New York: Random House.
  • Halberstam, Judith. 1993. “Technologies of Monstrosity: Bram Stoker’s ‘Dracula.’” Victorian Studies, 36 (3): 333–52.
  • Hayward, Susan. 2000. Cinema Studies: The Key Concepts. Londra: Routledge. Heffernan, James A. W. 1997. “Looking at the Monster: “Frankenstein” and Film”. Critical Inquiry, 24 (1): 133-158.
  • Hobbes, Thomas. 2014. Elemente Philosophica De Cive: Yurttaşlık Felsefesinin Temelleri. Çeviren Deniz Zarakolu, İstanbul: Belge Yayınları.
  • Hobbes, Thomas. 2007. Leviathan; veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti (6. Baskı). Çeviren Semih Lim. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Hobbes, Thomas. 2020. Behemoth ya da İngiltere İç Savaşının İçyüzü. Çeviren Abdullah Yılmaz. İstanbul: Vakıfbank Kültür Yayınları.
  • Hodges, Devon. 1983. “Frankenstein and the Feminine Subversion of the Novel.” Tulsa Studies in Women’s Literature 2: 155–64. https://doi. org/10.2307/463717.
  • Kardalevska, Aleksandra. 2021. Göçebe Vampir: Sözlü Kültürdeki Oluşumundan Çağdaş Sinemadaki Sunumuna Vampir İmgesi. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi.
  • Kartal, Onur. 2019. Yaşayan Ölüler: Sinema, Biyopolitika ve Felsefe. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Kearney, Richard. 2012. Yabancılar, Tanrılar ve Canavarlar. Çeviren Barış Özkul. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Levine, George. 1973. “‘Frankenstein’ and the Tradition of Realism.” In Novel: A Forum on Fiction, 7(1): 14-30. https://doi.org/10.2307/1345050.
  • Linebaugh, Peter ve Marcus Rediker. 2000. The Many-Headed Hydra: Sailors, Slaves, Commoners, and the Hidden History of the Revolutionary Atlantic. Boston: Beacon Press.
  • Linebaugh, Peter. 1975. The Tyburn Riots Against the Surgeons. lbion’s Fatal Tree: Crime and Society in Eighteenth Century England içinde, editör Kolektif, 65- 119. New York: Pantheon Books.
  • London, Bette. 1993. “Mary Shelley, Frankenstein, and the Spectacle of Masculinity.” PMLA/Publications of the Modern Language Association of America, 108(2): 253–267. https://doi.org/10.2307/462596.
  • Marshall, Tim. 1995. Murdering to Dissect: Grave-robbing, Frankenstein and the Anatomy Literature. Manchester: Manchester University Press.
  • Marx, Karl. 2011. Kapital: I. Cilt (2. Baskı). Çevirenler Mehmet Selik ve Nail Satlıgan. İstanbul: Yordam Yayınları.
  • Marx, Karl. 2014. Komünist Manifesto (2. Baskı). Çevirenler Nail Satlıgan ve Tektaş Ağaoğlu. İstanbul: Yordam Yayınları.
  • McKee, Patricia. 2002. “Racialization, Capitalism, and Aesthetics in Stoker’s ‘Dracula.’” NOVEL: A Forum on Fiction, 36(1): 42–60. https://doi. org/10.2307/1346114.
  • McNally, David. 2016. Piyasanın Ucubeleri: Zombiler, Vampirler ve Küresel Kapitalizm. Çeviren İdil Çetin. Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Miéville, China. 2002. “Who Cares?: Editorial Introduction”. Historical Materialism, 10(4): 39-49. https://doi.org/10.1163/15692060260474369.
  • Miller, Elizabeth ve Dacre Stoker. 2014. Bram Stoker’ın Kayıp Günlüğü. Çeviren Uğur Ceyhan. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Moretti, Franco. 2005. Mucizevi Göstergeler: Edebi Biçimlerin Sosyolojisi Üzerine. Çeviren Zeynep Altok. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Morissette, Jason J. 2013. “Marxferatu: The Vampire Metaphor as a Tool for Teaching Marx’s Critique of Capitalism.” PS: Political Science and Politics 46(3): 637–642.
  • Morton, Timothy. 2016. “Frankenstein and Ecocriticism.” The Cambridge Companion to Frankenstein içinde, editör Andrew Smith, 143–57. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/ CBO9781316091203.012.
  • Mulkay, Michael. 1996. “Frankenstein and the Debate Over Embryo Research.” Science, Technology, & Human Values, 21(2): 157-176. https://doi. org/10.1177/016224399602100202.
  • Neocleous, Marc. 2013. Toplumsal Düzenin İnşası. Çeviren Ahmet Bekmen. İstanbul: h2o Yayınları.
  • Neocleous, Marc. 2015. Canavar ve Ölü. Çeviren Ahmet Bekmen. İstanbul: h2o Yayınları.
  • Oskay, Ünsal. 1982. Çağdaş Fantazya. Ankara: Ayko Yayınları.
  • Palmer, Brian D. 2011. Karanlığın Kültürleri: Sınır İhlallerinin Tarihinde Gece Yolculukları. Çeviren Şebnem Kaptan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Paternotte, David. 2023. “Victor Frankenstein and His Creature: The Many Lives of ‘Gender Ideology’.” International Review of Sociology 33(1): 80–104. https://doi.org/10.1080/03906701.2023.2187833.
  • Prawer, S. Salomon. 2011. Karl Marx and World Literature. Londra: Verso.
  • Shelley, Mary. [1818] 2021. Frankenstein ya da Modern Prometheus, 10. Baskı. Çeviren Yiğit Yavuz. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Smith, Adam. [1776] 2006. Milletlerin Zenginliği, 4. Baskı, Çeviren Haldun Derin. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Spencer, Kathleen L. 1992. “Purity and Danger: Dracula, the Urban Gothic, and the Late Victorian Degeneracy Crisis.” ELH 59(1): 197–225. https://doi. org/10.2307/2873424.
  • Stoker, Bram. [1897] 1994. Dracula. Londra: Penguin Popular Classics. Szollosy, M. Freud. 2017. “Frankenstein and our Fear of Robots: Projection in Our Cultural Perception of Technology.” AI & Soc, 32: 433–439.
  • Todorov, Tzvetan. 2017. Fantastik: Edebi Türe Yapısal Bir Yaklaşım. Çeviren Nedret Tanyolaç Öztokat. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Vogler. Christopher. 1998. The Writer’s Journey: Mythic Structure For Writers. California: M. Wiese Productions.
  • Voytilla, Stuart.1999. Myth and the Movies: Discovering The Mythic Structure of 50 Unforgettable Films. California: M. Wiese Productions.
  • Walker, J. Richard. 2008. In Labyrinths of Deceit: Culture, Modernity and Identity in the Nineteenth Century. Liverpool: Liverpool University Press.
  • Williams, David. 1996. Deformed Discourse: The Function of the Monster in Mediaeval Thought and Literature. Montreal: McGill-Queen’s University Press.
  • Wolff, Robert Paul. 1988. Moneybags Must Be So Lucky: On the Literary Structure of “Capital”. Amherst: University of Massachusetts Press.
  • Wollstonecraft, Mary. 1993. “An Historical and Moral View of the French Revolution,” Political Writings içinde, hazırlayan Janet Todd. Toronto: University of Toronto Press.
  • Yücesoy, V. Özge. 2007. Korku Edebiyatı (Gotik Edebiyat) ve Türk Romanındaki Örnekleri. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
  • Ziolkowski, Theodore. 1981. “Science, Frankenstein, and Myth.” The Sewanee Review 89(1): 34–56.

Wonderful Grotesques and Vampires: Monster Metaphors, Marx, and Critique of Capitalism

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 255 - 296, 05.12.2025
https://doi.org/10.24955/ilef.1671512

Abstract

The overarching theme of this study is the changing use of monster metaphors in gothic literature and their relationship to radically transforming social relations with the rise of capitalism. The basic framework for the discussion is drawn from specific works by Marx, McNally, and Neocleous, as well as a critical literature review that draws on Tzvetan Todorov’s work on the literary genre of the fantastic in order to demonstrate the relationship between seemingly disparate fields, concepts, and analyses. Focusing on the fictional figure of the vampire, the article draws attention to its relationship with the making of capitalism. Employing Bram Stoker’s Count Dracula as a case of particular reference, it shows how monster metaphors, which are often treated in social and political theory as symbolic, ideological, or political rhetorical devices, acquire a unique methodological character in Marx’s analysis of capitalist reality. This distinctive character is grounded in Marx’s use of gothic terminology in relation to the analysis of capital, exploitation, the labor process, and fetishism in his critique of political economy. The article argues that the parallels between the ontology of categories that are constitutive of everyday relations in capitalism and the function of metaphors in fantastic literary narratives, based on Marx’s analysis of fetishism, are reproduced by certain real social relations specific to capitalism. The discussion reveals why the particular forms of relations reproduced in capitalist society must be both necessary and false, in parallel with the functioning of rhetorical categories in fantastic narratives. This theoretical framework underscores the notion that Marx’s critique of capitalism can continue to contribute to the conceptual empowerment of social and political theory by making its social explanations more coherent.

References

  • Aslan, Vedat Ulvi. 2017. “Toplumsalın Yitik Öznesi”, FLSF Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 23: 159-178.
  • Baldick, Chris. 1987. In Frankenstein’s Shadow: Myth, Monstrosity, And Nineteenth- Century Writing. New York: Oxford University Press.
  • Barber, Paul. 1988. Vampires, Burial, and Death: Folklore and Reality. Londra: Yale University Press.
  • Bhaskar, Roy. 2013. Natüralizmin Olanaklılığı: Çağdaş İnsan Bilimlerinin Felsefi Eleştirisi. Çeviren Vefa Saygın Öğütle. Ankara: Nika Yayınevi.
  • Botting, Fred. 2001. “In Gothic Darkly: Heterotopia, History, Culture”. A Companion To The Gothic içinde, editör David Punter, 13-24. Oxford: Blackwell Publishers.
  • Braverman, Harry. 2008. Emek ve Tekelci Sermaye: Yirminci Yüzyılda Çalışmanın Değersizleştirilmesi. Çeviren Çiğdem Çidamlı. İstanbul: Kalkedon Yayınları.
  • Bundrick, Christopher. 2014. “‘Covered in Blood and Dirt’: Industrial, Capital, and Cultural Crisis in ‘Red Rock’ and ‘Dracula.’” The Southern Literary Journal 47(1): 21–34.
  • Burke, Edmund. [1790] 2013. Reflections on the French Revolution on France. https://socialsciences. mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/burke/revfrance. pdf.
  • Campbell, Joseph. 1949. The Hero with a Thousand Faces. Michigan: Pantheon Books.
  • Campbell, Joseph. 2010. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • Coe, Richard M. 1986. “It Takes Capital to Defeat Dracula: A New Rhetorical Essay.” College English 48(3): 231–242. https://doi.org/10.2307/376630.
  • Cohen, Margaret. 1993. Profane illumination: Walter Benjamin and the Paris of Surrealist Revolution. Los Angeles: University of California Press.
  • Cottom, Daniel. 1980. “Frankenstein and the Monster of Representation.” SubStance 9 (3): 60-71. https://doi.org/10.2307/3683905.
  • De Maupassant, Guy. 2003. Horla ve Diğer Fantastik Öyküler. Çeviren Birsel Uzma. İstanbul: Oğlak Yayınları. De Sade, Marquis. 1966. The 120 Days of Sodom And Other Writings. New York: Grove Press.
  • Erbalaban Gürbüz, Ö. Nilay. 2021. “Amerikan Ulus Mitlerinin Sorgulanması Olarak Gazap Üzümleri.” Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 8(2), 325-352. https://doi.org/10.24955/ilef.900718
  • Er Pasin, Gülay. 2013. Vampirin Kültür Tarihi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Fisher, Mark. 2018. Flatline Constructs: Gothic Materialism and Cybernetic Theory-Fiction. New York: Exmilitary Press.
  • Frost Brian J. 1989. The Monster with a Thousand Faces: Guises of the Vampire in Myth and Literature. Ohio: Popular Press.
  • Gasset, J. Ortega Y. 2017. Kitlelerin Ayaklanması. Çeviren Neyyire Gül Işık. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Gibbon, Lewis Grassic. 2013. Spartaküs. Çeviren Sermet Yalçın. İstanbul: Yordam Yayınları.
  • Graeber, David. 2015. Değer Teorisi: Antropolojik Bir Giriş. Çeviren Başak Kıcır. İstanbul: Sel Yayınları.
  • Graeber, David. 2016. Kuralların Ütopyası: Teknoloji, Aptallık ve Bürokrasinin Gizli Zevkleri Üzerine. Çeviren Muammer Pehlivan. İstanbul: Everest yayınları.
  • Greenaway, Jon. 2024. Capitalism: A Horror Story. Londra: Repeater Books.
  • Godelier, Maurice. 1967 “System, Structure and Contradiction in The Capital”. Ideology in Social Science içinde, editör Robin Blackburn, 334-369. New York: Random House.
  • Halberstam, Judith. 1993. “Technologies of Monstrosity: Bram Stoker’s ‘Dracula.’” Victorian Studies, 36 (3): 333–52.
  • Hayward, Susan. 2000. Cinema Studies: The Key Concepts. Londra: Routledge. Heffernan, James A. W. 1997. “Looking at the Monster: “Frankenstein” and Film”. Critical Inquiry, 24 (1): 133-158.
  • Hobbes, Thomas. 2014. Elemente Philosophica De Cive: Yurttaşlık Felsefesinin Temelleri. Çeviren Deniz Zarakolu, İstanbul: Belge Yayınları.
  • Hobbes, Thomas. 2007. Leviathan; veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti (6. Baskı). Çeviren Semih Lim. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Hobbes, Thomas. 2020. Behemoth ya da İngiltere İç Savaşının İçyüzü. Çeviren Abdullah Yılmaz. İstanbul: Vakıfbank Kültür Yayınları.
  • Hodges, Devon. 1983. “Frankenstein and the Feminine Subversion of the Novel.” Tulsa Studies in Women’s Literature 2: 155–64. https://doi. org/10.2307/463717.
  • Kardalevska, Aleksandra. 2021. Göçebe Vampir: Sözlü Kültürdeki Oluşumundan Çağdaş Sinemadaki Sunumuna Vampir İmgesi. Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi.
  • Kartal, Onur. 2019. Yaşayan Ölüler: Sinema, Biyopolitika ve Felsefe. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Kearney, Richard. 2012. Yabancılar, Tanrılar ve Canavarlar. Çeviren Barış Özkul. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Levine, George. 1973. “‘Frankenstein’ and the Tradition of Realism.” In Novel: A Forum on Fiction, 7(1): 14-30. https://doi.org/10.2307/1345050.
  • Linebaugh, Peter ve Marcus Rediker. 2000. The Many-Headed Hydra: Sailors, Slaves, Commoners, and the Hidden History of the Revolutionary Atlantic. Boston: Beacon Press.
  • Linebaugh, Peter. 1975. The Tyburn Riots Against the Surgeons. lbion’s Fatal Tree: Crime and Society in Eighteenth Century England içinde, editör Kolektif, 65- 119. New York: Pantheon Books.
  • London, Bette. 1993. “Mary Shelley, Frankenstein, and the Spectacle of Masculinity.” PMLA/Publications of the Modern Language Association of America, 108(2): 253–267. https://doi.org/10.2307/462596.
  • Marshall, Tim. 1995. Murdering to Dissect: Grave-robbing, Frankenstein and the Anatomy Literature. Manchester: Manchester University Press.
  • Marx, Karl. 2011. Kapital: I. Cilt (2. Baskı). Çevirenler Mehmet Selik ve Nail Satlıgan. İstanbul: Yordam Yayınları.
  • Marx, Karl. 2014. Komünist Manifesto (2. Baskı). Çevirenler Nail Satlıgan ve Tektaş Ağaoğlu. İstanbul: Yordam Yayınları.
  • McKee, Patricia. 2002. “Racialization, Capitalism, and Aesthetics in Stoker’s ‘Dracula.’” NOVEL: A Forum on Fiction, 36(1): 42–60. https://doi. org/10.2307/1346114.
  • McNally, David. 2016. Piyasanın Ucubeleri: Zombiler, Vampirler ve Küresel Kapitalizm. Çeviren İdil Çetin. Ankara: Dipnot Yayınları.
  • Miéville, China. 2002. “Who Cares?: Editorial Introduction”. Historical Materialism, 10(4): 39-49. https://doi.org/10.1163/15692060260474369.
  • Miller, Elizabeth ve Dacre Stoker. 2014. Bram Stoker’ın Kayıp Günlüğü. Çeviren Uğur Ceyhan. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Moretti, Franco. 2005. Mucizevi Göstergeler: Edebi Biçimlerin Sosyolojisi Üzerine. Çeviren Zeynep Altok. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Morissette, Jason J. 2013. “Marxferatu: The Vampire Metaphor as a Tool for Teaching Marx’s Critique of Capitalism.” PS: Political Science and Politics 46(3): 637–642.
  • Morton, Timothy. 2016. “Frankenstein and Ecocriticism.” The Cambridge Companion to Frankenstein içinde, editör Andrew Smith, 143–57. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/ CBO9781316091203.012.
  • Mulkay, Michael. 1996. “Frankenstein and the Debate Over Embryo Research.” Science, Technology, & Human Values, 21(2): 157-176. https://doi. org/10.1177/016224399602100202.
  • Neocleous, Marc. 2013. Toplumsal Düzenin İnşası. Çeviren Ahmet Bekmen. İstanbul: h2o Yayınları.
  • Neocleous, Marc. 2015. Canavar ve Ölü. Çeviren Ahmet Bekmen. İstanbul: h2o Yayınları.
  • Oskay, Ünsal. 1982. Çağdaş Fantazya. Ankara: Ayko Yayınları.
  • Palmer, Brian D. 2011. Karanlığın Kültürleri: Sınır İhlallerinin Tarihinde Gece Yolculukları. Çeviren Şebnem Kaptan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Paternotte, David. 2023. “Victor Frankenstein and His Creature: The Many Lives of ‘Gender Ideology’.” International Review of Sociology 33(1): 80–104. https://doi.org/10.1080/03906701.2023.2187833.
  • Prawer, S. Salomon. 2011. Karl Marx and World Literature. Londra: Verso.
  • Shelley, Mary. [1818] 2021. Frankenstein ya da Modern Prometheus, 10. Baskı. Çeviren Yiğit Yavuz. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Smith, Adam. [1776] 2006. Milletlerin Zenginliği, 4. Baskı, Çeviren Haldun Derin. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Spencer, Kathleen L. 1992. “Purity and Danger: Dracula, the Urban Gothic, and the Late Victorian Degeneracy Crisis.” ELH 59(1): 197–225. https://doi. org/10.2307/2873424.
  • Stoker, Bram. [1897] 1994. Dracula. Londra: Penguin Popular Classics. Szollosy, M. Freud. 2017. “Frankenstein and our Fear of Robots: Projection in Our Cultural Perception of Technology.” AI & Soc, 32: 433–439.
  • Todorov, Tzvetan. 2017. Fantastik: Edebi Türe Yapısal Bir Yaklaşım. Çeviren Nedret Tanyolaç Öztokat. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Vogler. Christopher. 1998. The Writer’s Journey: Mythic Structure For Writers. California: M. Wiese Productions.
  • Voytilla, Stuart.1999. Myth and the Movies: Discovering The Mythic Structure of 50 Unforgettable Films. California: M. Wiese Productions.
  • Walker, J. Richard. 2008. In Labyrinths of Deceit: Culture, Modernity and Identity in the Nineteenth Century. Liverpool: Liverpool University Press.
  • Williams, David. 1996. Deformed Discourse: The Function of the Monster in Mediaeval Thought and Literature. Montreal: McGill-Queen’s University Press.
  • Wolff, Robert Paul. 1988. Moneybags Must Be So Lucky: On the Literary Structure of “Capital”. Amherst: University of Massachusetts Press.
  • Wollstonecraft, Mary. 1993. “An Historical and Moral View of the French Revolution,” Political Writings içinde, hazırlayan Janet Todd. Toronto: University of Toronto Press.
  • Yücesoy, V. Özge. 2007. Korku Edebiyatı (Gotik Edebiyat) ve Türk Romanındaki Örnekleri. Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
  • Ziolkowski, Theodore. 1981. “Science, Frankenstein, and Myth.” The Sewanee Review 89(1): 34–56.
There are 66 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Culture, Representation and Identity, Sociology (Other)
Journal Section Research Article
Authors

Emek Önder Ünlü 0000-0002-6187-9245

Publication Date December 5, 2025
Submission Date April 7, 2025
Acceptance Date November 23, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 12 Issue: 2

Cite

APA Ünlü, E. Ö. (2025). Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 12(2), 255-296. https://doi.org/10.24955/ilef.1671512
AMA Ünlü EÖ. Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. December 2025;12(2):255-296. doi:10.24955/ilef.1671512
Chicago Ünlü, Emek Önder. “Mucizevi Tuhaflıklar Ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi Ve Marx”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 12, no. 2 (December 2025): 255-96. https://doi.org/10.24955/ilef.1671512.
EndNote Ünlü EÖ (December 1, 2025) Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 12 2 255–296.
IEEE E. Ö. Ünlü, “Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx”, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, vol. 12, no. 2, pp. 255–296, 2025, doi: 10.24955/ilef.1671512.
ISNAD Ünlü, Emek Önder. “Mucizevi Tuhaflıklar Ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi Ve Marx”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi 12/2 (December2025), 255-296. https://doi.org/10.24955/ilef.1671512.
JAMA Ünlü EÖ. Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 2025;12:255–296.
MLA Ünlü, Emek Önder. “Mucizevi Tuhaflıklar Ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi Ve Marx”. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, vol. 12, no. 2, 2025, pp. 255-96, doi:10.24955/ilef.1671512.
Vancouver Ünlü EÖ. Mucizevi Tuhaflıklar ve Vampirler: Canavar Metaforları, Kapitalizm Eleştirisi ve Marx. Ankara Üniversitesi İlef Dergisi. 2025;12(2):255-96.