Meral Akşener, 30 yılı aşan siyasi kariyeri boyunca Türkiye politikasında parti liderliği konumuna erişebilmiş hem iktidar hem muhalefet blokunda önemli roller üstlenmiş istisnai bir siyasal aktördür. 1990’lı yıllarda başlayan siyasi yolculuğu, 2017 yılında İYİ Parti’yi kurmasıyla yeni bir evreye geçmiş, bu süreçte muhalefetin yönünü etkileyen figürlerden biri haline gelmiştir. Bu makale, Meral Akşener’in politik personasında milliyetçi ideolojinin kadına atfettiği “makbul kadınlık” imgelerinin nasıl temsil edildiğini ve bu imgelerin kadın liderliğinin meşruiyetini kurmak üzere nasıl işlevsel bir anlatı haline getirildiğini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Akşener’in 2017 sonrası dönemdeki politik lider personasını; politik konuşmaları, sosyal medya paylaşımları, televizyon ve dijital platformlardaki röportajları ile hakkında yazılmış biyografik metinler üzerinden çok yönlü bir veri setiyle analiz etmektedir. Makalenin ilk bölümünde milliyetçiliğin toplumsal cinsiyetle ilişkisine yönelik kuramsal tartışmalar ele alınmakta; Türk milliyetçiliğinin tarihsel olarak kadına yüklediği roller, idealize ettiği kadınlık imgeleri ve bu imgelerin zaman içindeki dönüşümü tartışılmaktadır. İkinci bölümde ise Akşener’in politik anlatısında bu milliyetçi kadınlık imgelerinin nasıl temsil edildiği ve bu temsillerin politik liderliğini destekleyen bir anlatı evreni içinde nasıl yapılandığı incelenmektedir. Bu tartışma, kadın liderlerin otorite ve uyum beklentilerinin eşzamanlı baskısıyla tanımlanan ‘çifte bağ’ ikilemini Akşener’in politik personası içinde nasıl müzakere ettiğine ilişkin önemli ipuçları sunmaktadır. Analiz, Akşener’in politik personasının iki ana anlatı stratejisi etrafında şekillendiğini göstermektedir: Milliyetçi-muhafazakâr bir aile geleneğinin mensubu olarak konumlanmasını sağlayan “aile anlatısı” ve koruyucu-kollayıcı kadınlık figürlerinde karşılık bulan “ulusun annesi” imgesi. Asena ve cumhuriyet öğretmeni motifleri aracılığıyla kurulan bu çerçeve, kadın liderliğinin meşruiyetini milliyetçi ideoloji içinde yeniden üretmektedir.
Meral Akşener is an exceptional political figure who, over a career spanning more than three decades, has attained party leadership and held significant roles within both governing and opposition blocs in Turkish politics. Her political trajectory, which began in the 1990s, entered a new phase in 2017 with the foundation of the İYİ Party, where she emerged as a key actor shaping the direction of the opposition. This article examines how the “acceptable womanhood” images attributed to women by nationalist ideology are represented in Akşener’s political persona and how these images are mobilized to construct the legitimacy of female leadership. The study analyzes Akşener’s post-2017 persona through a dataset consisting of her political speeches, social media posts, television and digital-platform interviews, and biographical texts. The first part discusses theoretical debates on nationalism and gender, focusing on the roles historically assigned to women in Turkish nationalism, the idealized images of women this has produced, and the transformation of these images over time. The second part explores how these images appear in Akşener’s political narrative and how they structure a discursive universe that supports her leadership. This discussion offers important insights into how Akşener negotiates the “double bind” dilemma, defined by the simultaneous pressures of authority and conformity, that women leaders routinely confront. The analysis shows that Akşener’s persona is shaped by two main narrative strategies: a “family narrative” that positions her as part of a nationalist-conservative familial tradition, and the “mother of the nation” image that draws on protective and nurturing femininity. Through the motifs of Asena and the republican schoolteacher, this framework reproduces and rearticulates the legitimacy of female leadership within nationalist ideology.
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Communication Studies, Communication Sociology, Women's Studies |
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | December 5, 2025 |
| Submission Date | March 18, 2025 |
| Acceptance Date | December 1, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 12 Issue: 2 |