Öz
Bu çalışma, Millî Mücadele döneminde Erzurum’da yayımlanan Albayrak gazetesini konu edinmektedir. Albayrak gazetesi hakkında detaylı bilgiler içeren ve bu yönüyle özgün bir karakter taşıyan çalışma, gazetenin Millî Mücadele’deki rolü ve işlevini dönemin tarihsel ve toplumsal koşulları çerçevesinde anlamaya çalışmaktadır. Çalışmada Albayrak’ın içerik haritasının çıkarılması ve Millî Mücadele’de basına biçilen rolün gazetedeki köşe yazıları bağlamında ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu amaçla genelde gazetenin tamamı, özelde ise köşe yazıları içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Albayrak’ta yer alan köşe yazılarının Millî Mücadele ruhunun halka duyurulmasında ve halkın bilgilendirilmesinde önemli bir işlevi olduğu varsayılmaktadır. İnceleme sonunda gazetedeki köşe yazılarının toplumda millî bir duruş bağlamında ortak bir duygunun gelişmesine katkıda bulunduğu, toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin oluşturulmasında ve kolektif bir ruhun ortaya çıkmasında önemli bir rol oynadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla Albayrak, köşe yazılarıyla milletin direnme gücünü harekete geçiren bir işlevi yerine getirmiştir.
Anahtar Kelimeler
Milli Mücadele Milli Mücadele Basını Mütareke Basını Albayrak Gazetesi Erzurum Basını
Kaynakça
- Akbulut, Dursun Ali. 1991. Albayrak Olayı: Milli Mücadele Başlarında Halk Hükümeti Kurma Girişimi Erzurum 1920. İstanbul: Temel Yayınları. Erzurum.
- Arslan, Nebahat. 2019. “Albayrak Gazetesi’ne Göre Doğu Vilayetlerinde Milli Birlik Meselesi.” 100. Yılında Erzurum Kongresi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 23-25 Temmuz, Erzurum: ETÜ Yayınevi. 803-818.
- Aslan, Yavuz vd. 2012. Yüce Yurttan Yükselen Ses Albayrak. İkinci Baskı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 1001.
- Ayhan, Bünyamin. 2008. “Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı 19: 75-99.
- Başak, Tolga. 2000. “Millî Mücadele günlerinde Cevat Dursunoğlu.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
- Baydar, Çetin. 2010. Albayrak Matbaa ve Gazetesi 1913-1921, Türkiye Yazarlar Birliği, Erişim Tarihi: 29 Mayıs 2021. http://www.tyb.org.tr/albayrak-matbaa-ve-gazetes-1913-1921-1052yy.htm.
- Baykal, Hülya. 1988. “Millî Mücadele’de Basın”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: IV, Sayı: 11, 471-479.
- Coşar, Ömer Sami S. 1964. Milli Mücadelede Basın. İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
- Duman Haluk Harun. 1990. “1908-1928 Yılları Arasında Erzurum Basını.” Türk Dünyası Tarih Dergisi 4(42): 42-49.
- Duman, Haluk Harun. 1987. “1908-1928 Yılları Arasında Erzurum Basını.” Türk Dünyası Tarih Dergisi Sayı 42: 42-49.
- Duman, Haluk Harun. 2000. Erzurum Basın Yayın Tarihi (1867-1997). İstanbul: Vira Matbaası.
- Durak, Melikşah. 2011. “Millî Mücadelenin Önemli Simalarından Erzurumlu Müştak Sıtkı (Dursunoğlu) Bey.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
- Koloğlu, Orhan. 1993. Türk Basını: Kuva-yı Milliye’den Günümüze (1993). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Özkaya, Yücel. 1989. Millî Mücadele’de Atatürk ve Basın. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
- Öztoprak, İzzet. 1981. Kurtuluş Savaşı’nda Türk Basını. Ankara: İş Bankası Yayınları.
- Şirin, Selçuk Funda. 2009. “Etkili Birer Propaganda Aracı Olarak Ermeni Sorunu Karşısında Albayrak ve Hadisat Gazeteleri (1918–1919).” Tarih Araştırmaları Dergisi. 28 (45): 207-220.
- Tamer, Aytül. 2004. İrade-i Milliye: Ulusal Mücadelenin İlk Resmi Yayın Organı. İstanbul: Türkiye Sosyal Tarih Vakfı Yayınları.
- Uca, Alaaddin. 1998. “Albayrak Heyeti ve Faaliyetleri.” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 10: 195-210.
- Uca, Alaaddin. 2010. “Erzurum’da Milli Mücadele Döneminde Yayınlanan Albayrak Gazetesi’ndeki İlânlar.” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] Sayı 42, 259-282.
- Ural, Selçuk, 2019. Albayrak Gazetesine Göre Erzurum’da Mebusan Meclisi Seçimleri. 100. Yılında Erzurum Kongresi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler KitabErmeniı, 23-25 Temmuz, Erzurum: ETÜ Yayınevi. 785-802.
- Ural, Selçuk. 2002. “Ali Galip Olayı'nın Milli Mücadele Taraftarı Gazetelerdeki (İrade-i Milliye ve Albayrak) Yankıları.” Ankara Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 29 (30): 159-174.
- Yıldırım, Besim. 2015. “İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları.” İletişim Araştırmalarında Yöntemler: Uygulama ve Örneklerle içinde, editör Besim Yıldırım, 105-153. Konya: Literatürk Academia.
- Yurdigül, Yusuf. 2000. “Mili Mücadelenin Sesi: Erzurum Albayrak (Yerel) Gazetesi ve Ulusal Düzeydeki Etkileri Üzerine Bir Yaklaşım Denemesi.” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Sayı 10: 205-218.
Öz
This study is about the newspaper Albayrak, which was published in Erzurum during the National Struggle. The study, which contains detailed information about the newspaper Albayrak and has a unique character in this respect, tries to understand the role and function of the newspaper Albayrak in the context of the historical and social conditions of the period. In this respect, it is aimed to reveal the content map of Albayrak and to reveal the role given to the press of the National Struggle in the context of the newspaper columns. For this purpose, the entire newspaper in general, and the columns in particular, have been analyzed by content analysis method. In this direction, it is assumed that the columns in Albayrak have an important function in announcing the spirit of the National Struggle and informing the public. At the end of the analysis, it was understood that the columns in the newspaper contributed to the development of a common feeling in the context of a national stance, played an important role in the creation of social solidarity and integration, and the emergence of a collective spirit. Therefore, it can be said that Albayrak fulfilled a function that activates the resistance power of the nation with its columns.
Anahtar Kelimeler
National Struggle National Struggle Press Armistice Press Albayrak Newspaper Erzurum Press
Kaynakça
- Akbulut, Dursun Ali. 1991. Albayrak Olayı: Milli Mücadele Başlarında Halk Hükümeti Kurma Girişimi Erzurum 1920. İstanbul: Temel Yayınları. Erzurum.
- Arslan, Nebahat. 2019. “Albayrak Gazetesi’ne Göre Doğu Vilayetlerinde Milli Birlik Meselesi.” 100. Yılında Erzurum Kongresi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 23-25 Temmuz, Erzurum: ETÜ Yayınevi. 803-818.
- Aslan, Yavuz vd. 2012. Yüce Yurttan Yükselen Ses Albayrak. İkinci Baskı. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları, No: 1001.
- Ayhan, Bünyamin. 2008. “Olağanüstü Durumlarda Toplumsal Dayanışma ve Bütünleşmeye Basının Katkısı: Milli Mücadele Dönemi Türk Basını.” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı 19: 75-99.
- Başak, Tolga. 2000. “Millî Mücadele günlerinde Cevat Dursunoğlu.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
- Baydar, Çetin. 2010. Albayrak Matbaa ve Gazetesi 1913-1921, Türkiye Yazarlar Birliği, Erişim Tarihi: 29 Mayıs 2021. http://www.tyb.org.tr/albayrak-matbaa-ve-gazetes-1913-1921-1052yy.htm.
- Baykal, Hülya. 1988. “Millî Mücadele’de Basın”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: IV, Sayı: 11, 471-479.
- Coşar, Ömer Sami S. 1964. Milli Mücadelede Basın. İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
- Duman Haluk Harun. 1990. “1908-1928 Yılları Arasında Erzurum Basını.” Türk Dünyası Tarih Dergisi 4(42): 42-49.
- Duman, Haluk Harun. 1987. “1908-1928 Yılları Arasında Erzurum Basını.” Türk Dünyası Tarih Dergisi Sayı 42: 42-49.
- Duman, Haluk Harun. 2000. Erzurum Basın Yayın Tarihi (1867-1997). İstanbul: Vira Matbaası.
- Durak, Melikşah. 2011. “Millî Mücadelenin Önemli Simalarından Erzurumlu Müştak Sıtkı (Dursunoğlu) Bey.” Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi.
- Koloğlu, Orhan. 1993. Türk Basını: Kuva-yı Milliye’den Günümüze (1993). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Özkaya, Yücel. 1989. Millî Mücadele’de Atatürk ve Basın. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
- Öztoprak, İzzet. 1981. Kurtuluş Savaşı’nda Türk Basını. Ankara: İş Bankası Yayınları.
- Şirin, Selçuk Funda. 2009. “Etkili Birer Propaganda Aracı Olarak Ermeni Sorunu Karşısında Albayrak ve Hadisat Gazeteleri (1918–1919).” Tarih Araştırmaları Dergisi. 28 (45): 207-220.
- Tamer, Aytül. 2004. İrade-i Milliye: Ulusal Mücadelenin İlk Resmi Yayın Organı. İstanbul: Türkiye Sosyal Tarih Vakfı Yayınları.
- Uca, Alaaddin. 1998. “Albayrak Heyeti ve Faaliyetleri.” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 10: 195-210.
- Uca, Alaaddin. 2010. “Erzurum’da Milli Mücadele Döneminde Yayınlanan Albayrak Gazetesi’ndeki İlânlar.” Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] Sayı 42, 259-282.
- Ural, Selçuk, 2019. Albayrak Gazetesine Göre Erzurum’da Mebusan Meclisi Seçimleri. 100. Yılında Erzurum Kongresi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler KitabErmeniı, 23-25 Temmuz, Erzurum: ETÜ Yayınevi. 785-802.
- Ural, Selçuk. 2002. “Ali Galip Olayı'nın Milli Mücadele Taraftarı Gazetelerdeki (İrade-i Milliye ve Albayrak) Yankıları.” Ankara Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi 29 (30): 159-174.
- Yıldırım, Besim. 2015. “İçerik Çözümlemesi Yönteminin Tarihsel Gelişimi Uygulama Alanları ve Aşamaları.” İletişim Araştırmalarında Yöntemler: Uygulama ve Örneklerle içinde, editör Besim Yıldırım, 105-153. Konya: Literatürk Academia.
- Yurdigül, Yusuf. 2000. “Mili Mücadelenin Sesi: Erzurum Albayrak (Yerel) Gazetesi ve Ulusal Düzeydeki Etkileri Üzerine Bir Yaklaşım Denemesi.” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Sayı 10: 205-218.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Kasım 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |