Öz
Bu çalışma, sanat sineması seyircisi olarak kodlanan Başka Sinema seyircisinin deneyimlerine odaklanmıştır. Pierre Bourdieu sosyolojisinin habitus, alan, kültürel sermaye ve oyun kavramları çalışmanın kuramsal çerçevesini oluşturmakta ve bu çerçeve Başka Sinema seyircilerinin deneyimlerinin analizinde ufuk açıcı bir tartışma alanı sağlamaktadır. Bourdieu, “beğeni”lerin birleştirici bir “alan” yarattığına vurgular ve benzer “habitus”a sahip eyleyicilerin ortak pratikler gerçekleştirdiğini ifade eder. Bu bağlamda, bir sanat sineması seyircisi olarak ortak bir alanda bir araya gelen Başka Sinema seyircilerinin seyir deneyimlerinde bir ortaklık olup olmadığı bu çalışmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır. Mülakat ve katılımlı gözlem yöntemi ile elde edilen veriler tematik analiz yöntemi ile oluşturulmuş dört başlık altında incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde habitus, alan, kültürel sermaye ve oyun kavramlarının Başka Sinema alanında nasıl yer bulduğuna bakılmış ve ortaya çıkan temalar bu kavramlar çerçevesinde oluşturulmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yirmi kişiyle yapılmış mülakatlar sonucunda elde edilen verilerde seyircilerin kültürel sermaye edinmeleri noktasında ‘miras edinilmiş kültürel sermaye’ye rastlanmamıştır. Bu bağlamda, Bourdieu çerçevesinden farklı bulgular ortaya çıkmıştır. Ancak eyleyicilerin pratikleri noktasında bireysel pratiklerin birleşerek kitlesel bir ortaklık yarattığı sonucuna varılarak kuramsal çerçeve ile uyumluluk sağlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Başka Sinema sanat sineması seyircisi seyir deneyimi kültürel sermaye Pierre Bourdieu
Kaynakça
- Akbulut, Kültigin Kaan. 2017. Beyoğlu Sineması’nın öğrettiği: Sinema yalnızca sinema değildir. Erişim Tarihi: 23.03.2019. https://journo.com.tr/beyoglu-sinemasinin-ogrettigi-sinema-yalnizca-sinema-degildir
- Ayça, Engin. 1992. Türk Sineması Seyirci İlişkileri. Kurgu Dergisi 11: 117-133.
- Bordwell, David. 2010. “Sanat Sinemasının Anlatımı”. Sanat Sineması Üzerine Yaklaşımlar içinde, Editör Ali Karadoğan,125-179. Ankara: De Ki Yayınları.
- Bourdieu, Pierre ve Wacquant Loic. 2016. Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar. Çeviren Nazlı Ökten. İstanbul: İletişim Yayınları
- Bourdieu, Pierre ve Passeron, Jean-Claude. 2015. Vârisler: Öğrenciler ve Kültür. Çeviren Levent Ünsaldı ve Aslı Sümer. Ankara: Heretik Yayınları
- Bourdieu, Pierre. 1995. Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine. Çeviren Hülya Tufan. İstanbul: Kesit Yayıncılık
- Bourdieu, Pierre. [1969], 2011. Sanat Sevdası: Avrupa Sanat Müzeleri ve Ziyaretçi Kitlesi. Çeviren Sertaç Canpolat. İstanbul: Metis Yayınları
- Bourdieu, Pierre. 2014. Simgesel Sermaye ve Toplumsal Sınıflar. Cogito, 76. 192-203
- Bourdieu, Pierre. 2016. Sanat Aşkı. Müze ve Eleştirel Düşünce: Tarih Sahneleri – Sanat Müzeleri II içinde, editör Ali Artun. İstanbul: İletişim Yayınları
- Bourdieu, Pierre. [1979], 2017. Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. Çeviren Derya Fırat Şannan ve Ayşe Günce Berkkurt. Ankara: Heretik Yayınları
- Calhoun, Craig. 2014. “Bourdieu Sosyolojisinin Ana Hatları”. Ocak ve Zanaat: Pierre
- Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Cochrane, Berry. 2013. Taking Bourdieu to the Movies: Understanding Cinema as a Spatial And Embodied Practice. Doktora Tezi, The Open Universty
- Dickson, Lesley-Ann. 2015. ‘Ah!Other Bodies!: Embodied spaces, pleasures and practices at Glasgow Film Festival, Participations:Journarl of Audience & Reception Studies 12 (1): 703-724
- Erdoğan, Nezih. 2004. “Üç Seyirci: Popüler Eğlence Biçimlerinin Alımlanması Üzerine Notlar”. Doğu Batı 15 (4): 109-121
- Erkılıç, Hakan. 2009. “Düş Şatolarından Çoklu Salonlara Değişen Seyir Kültürü ve Sinema”. Kebikeç 27: 143-162.
- Gönenç, Sayın Aylin. 2018. “1990 Sonrası Türkiye Sinemasında Oluşan Özerk Alan: Sermaye, Habitus ve Duygu Ekseninde Bir Bakış”. Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
- Hansen, Miriam. 2009. “İlk Dönem Sinema: Kimin Kamusal Alanı?”. Bir Film İzlemek: Pop Kültürü Sökmek içinde, derleyen Murat İri, 97-125 İstanbul: Derin Yayınları
- Hazır, Karademir Irmak. 2014. Bourdieu Sonrası Yeni Eşitsizlik Gündemleri: Kültürel Sınıf Analizi, Beğeni ve Kimlik. Cogito 76: 230-265.
- Karadoğan, Ali. 2018. Modern Estetik: Türkiye’de Sanat Sineması Tarihine Giriş. Ankara: De Ki Yayınları.
- Marx, Laura. 2014. Making Cinephiles: An Ethnographic Study of Audience Socialiation. Participations: Journal of Audience & Receptions Studies, 11 (1): 88-98.
- Öztürk, M. 2007. Sine-masal Kentler: Modernitenin İki “Kahraman”ı Kent ve Sinema Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Don Kişot Yayınları.
- Palabıyık, A. (2011). Pierre Bourdieu Sosyolojisinde “Habitus”, “Sermaye” ve “Alan” Üzerine. Liberal Düşünce Dergisi 62: 121-141.
- Sorlin, Pierre. 2014. Eğlence Tarihinde Sinema. Kentte Sinema Sinemada Kent. N. Türkoğlu, Derleyenler Mehmet Öztürk ve Göksel Aymaz. İstanbul: Pales Yayıncılık.
- Swartz, David. 2015. Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi. Çeviren Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Tatlıcan, Ümit ve Çeğin, Güney (2014). “Bourdieu ve Giddens: Habitus veya Yapının İkililiği”. Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Timur, Taner. 2007. Marksizm, İnsan ve Toplum: Balibar, Seve, Althusser, Bourdieu. İstanbul: Yordam Kitap
- TRT AKADEMİ. 2018. Sinema ve Festival İzleyici Eğilimleri ve Durum Tespit Araştırması. Ankara.
- Ünal, Ahmet Zeki. 2014. “Rahatsız Eden Bir Adamın Bilimi: Sosyoloji”. Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Wacquant, Loic. 2014. “Pierre Bourdieu: Hayatı, Eserleri ve Entelektüel Gelişimi” . Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Wasson, Haidee. 2005. Museum Movies: The Museum of Modern Art and the Birth of Art Cinema. London: Universty of California Press
- Wilinsky, Barbara. 1996. “'A Thinly Disguised Art Veneer Covering a Filthy Sex Picture': Discourses on Art Houses in the 1950s”. Film History 8, No 2. 143-158
- Wilinsky, Barbara. [1968] 2001. Sure Seaters: The Emergence of Art House Cinema. Minneapolis: University of Minnesota Press
- Wong Hıng-Yuk, Cindy. 2011. Film Festivals: Culture, People, and Power on the Global Screen. New Jersey: Rutger University Press.
Öz
This study focused on the experiences of ‘Başka Sinema’ audience, coded as an arthouse cinema audience. The concepts of habitus, field, cultural capital and game of Pierre Bourdieu's sociology constitute the theoretical framework of the study. This framework provides an intriguing area of discussion in the analysis of the experiences of ‘Başka Sinema’ audiences. Bourdieu emphasizes that "tastes" create a unifying "field" and states that agents with similar "habitus" perform common practices. In this context, whether there are partnership in the viewing experiences of ‘Başka Sinema’ audiences, who came together in a common field as an arthouse cinema audience, is the main problematic of this study. The data obtained through the interview and participant observation method were analyzed under four titles created by the thematic analysis method. In the analysis of the data obtained was examined how the relationship between habitus, field, cultural capital and game is found in the field of ‘Başka Sinema’. The data obtained as a result of interviews made with twenty people through the semi-structured interview form did not find 'inherited cultural capital' at the point of the audience's acquiring cultural capital. In this context, different findings have emerged from Bourdieu’s framework. However, it was concluded that individual practices combined to create a mass partnership in terms of the practices of the agents, and compatibility with the theoretical framework was achieved.
Anahtar Kelimeler
Başka Sinema arthouse cinema audience cinema experience cultural capital Pierre Bourdieu
Kaynakça
- Akbulut, Kültigin Kaan. 2017. Beyoğlu Sineması’nın öğrettiği: Sinema yalnızca sinema değildir. Erişim Tarihi: 23.03.2019. https://journo.com.tr/beyoglu-sinemasinin-ogrettigi-sinema-yalnizca-sinema-degildir
- Ayça, Engin. 1992. Türk Sineması Seyirci İlişkileri. Kurgu Dergisi 11: 117-133.
- Bordwell, David. 2010. “Sanat Sinemasının Anlatımı”. Sanat Sineması Üzerine Yaklaşımlar içinde, Editör Ali Karadoğan,125-179. Ankara: De Ki Yayınları.
- Bourdieu, Pierre ve Wacquant Loic. 2016. Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar. Çeviren Nazlı Ökten. İstanbul: İletişim Yayınları
- Bourdieu, Pierre ve Passeron, Jean-Claude. 2015. Vârisler: Öğrenciler ve Kültür. Çeviren Levent Ünsaldı ve Aslı Sümer. Ankara: Heretik Yayınları
- Bourdieu, Pierre. 1995. Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine. Çeviren Hülya Tufan. İstanbul: Kesit Yayıncılık
- Bourdieu, Pierre. [1969], 2011. Sanat Sevdası: Avrupa Sanat Müzeleri ve Ziyaretçi Kitlesi. Çeviren Sertaç Canpolat. İstanbul: Metis Yayınları
- Bourdieu, Pierre. 2014. Simgesel Sermaye ve Toplumsal Sınıflar. Cogito, 76. 192-203
- Bourdieu, Pierre. 2016. Sanat Aşkı. Müze ve Eleştirel Düşünce: Tarih Sahneleri – Sanat Müzeleri II içinde, editör Ali Artun. İstanbul: İletişim Yayınları
- Bourdieu, Pierre. [1979], 2017. Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. Çeviren Derya Fırat Şannan ve Ayşe Günce Berkkurt. Ankara: Heretik Yayınları
- Calhoun, Craig. 2014. “Bourdieu Sosyolojisinin Ana Hatları”. Ocak ve Zanaat: Pierre
- Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Cochrane, Berry. 2013. Taking Bourdieu to the Movies: Understanding Cinema as a Spatial And Embodied Practice. Doktora Tezi, The Open Universty
- Dickson, Lesley-Ann. 2015. ‘Ah!Other Bodies!: Embodied spaces, pleasures and practices at Glasgow Film Festival, Participations:Journarl of Audience & Reception Studies 12 (1): 703-724
- Erdoğan, Nezih. 2004. “Üç Seyirci: Popüler Eğlence Biçimlerinin Alımlanması Üzerine Notlar”. Doğu Batı 15 (4): 109-121
- Erkılıç, Hakan. 2009. “Düş Şatolarından Çoklu Salonlara Değişen Seyir Kültürü ve Sinema”. Kebikeç 27: 143-162.
- Gönenç, Sayın Aylin. 2018. “1990 Sonrası Türkiye Sinemasında Oluşan Özerk Alan: Sermaye, Habitus ve Duygu Ekseninde Bir Bakış”. Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
- Hansen, Miriam. 2009. “İlk Dönem Sinema: Kimin Kamusal Alanı?”. Bir Film İzlemek: Pop Kültürü Sökmek içinde, derleyen Murat İri, 97-125 İstanbul: Derin Yayınları
- Hazır, Karademir Irmak. 2014. Bourdieu Sonrası Yeni Eşitsizlik Gündemleri: Kültürel Sınıf Analizi, Beğeni ve Kimlik. Cogito 76: 230-265.
- Karadoğan, Ali. 2018. Modern Estetik: Türkiye’de Sanat Sineması Tarihine Giriş. Ankara: De Ki Yayınları.
- Marx, Laura. 2014. Making Cinephiles: An Ethnographic Study of Audience Socialiation. Participations: Journal of Audience & Receptions Studies, 11 (1): 88-98.
- Öztürk, M. 2007. Sine-masal Kentler: Modernitenin İki “Kahraman”ı Kent ve Sinema Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: Don Kişot Yayınları.
- Palabıyık, A. (2011). Pierre Bourdieu Sosyolojisinde “Habitus”, “Sermaye” ve “Alan” Üzerine. Liberal Düşünce Dergisi 62: 121-141.
- Sorlin, Pierre. 2014. Eğlence Tarihinde Sinema. Kentte Sinema Sinemada Kent. N. Türkoğlu, Derleyenler Mehmet Öztürk ve Göksel Aymaz. İstanbul: Pales Yayıncılık.
- Swartz, David. 2015. Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi. Çeviren Elçin Gen. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Tatlıcan, Ümit ve Çeğin, Güney (2014). “Bourdieu ve Giddens: Habitus veya Yapının İkililiği”. Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Timur, Taner. 2007. Marksizm, İnsan ve Toplum: Balibar, Seve, Althusser, Bourdieu. İstanbul: Yordam Kitap
- TRT AKADEMİ. 2018. Sinema ve Festival İzleyici Eğilimleri ve Durum Tespit Araştırması. Ankara.
- Ünal, Ahmet Zeki. 2014. “Rahatsız Eden Bir Adamın Bilimi: Sosyoloji”. Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Wacquant, Loic. 2014. “Pierre Bourdieu: Hayatı, Eserleri ve Entelektüel Gelişimi” . Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde, editörler Güney Çeğin, Emrah Göker, vd. İstanbul: İletişim Yayınları
- Wasson, Haidee. 2005. Museum Movies: The Museum of Modern Art and the Birth of Art Cinema. London: Universty of California Press
- Wilinsky, Barbara. 1996. “'A Thinly Disguised Art Veneer Covering a Filthy Sex Picture': Discourses on Art Houses in the 1950s”. Film History 8, No 2. 143-158
- Wilinsky, Barbara. [1968] 2001. Sure Seaters: The Emergence of Art House Cinema. Minneapolis: University of Minnesota Press
- Wong Hıng-Yuk, Cindy. 2011. Film Festivals: Culture, People, and Power on the Global Screen. New Jersey: Rutger University Press.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Mayıs 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |