Araştırma Makalesi
Yıl 2017,
, 67 - 88, 24.11.2017
Öz
Yaşadığımız kentlerin değişim geçirdiği ve konut projelerinin arttığı günümüzde, bu projelerin reklamları da sıklıkla karşı karşıya kaldığımız görsel imgeler arasında yer almaktadır. Bu çalışma, gazetelerin ek olarak verdiği renkli, kuşe kâğıda basılmış broşürlerdeki konutların genel dış mekân görüntülerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmada seçilen yöntem, imgenin kendisini anlamın üretildiği bir alan olarak gören kompozisyonel yorumlamadır. Görsel analizin ardından çalışmada hedeflenen, mimarlığı da bir iletişim aracı olarak ele alarak broşürlerde sunulan yaşam alanlarının
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1 John Berger, Görme Biçimleri, çev. Yurdanur Salman (İstanbul: Metis, 2004), 129.
- 2 Marita Sturken ve Lisa Cartwright, Practices of Looking: An Introduction to Visual Culture, (Oxford: Oxford University Press, 2001), 190.
- 3 Kenan Demirci, “Gerçeklik ve Fantezi Arasındaki Dönüştürücü Olarak Reklam: İş Bankası Reklamları Örneği,” İlef Dergisi 3(2) (2016): 101.
- 4 Gillian Rose, Visual Methodologies: An Introduction to the Interpretation of Visual Materials, (London: Sage, 2002), 6-16.
- 5 Rose, Visual, 16.
- 6 Rose, Visual, 15-16.
- 7 http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1056 Erişim tarihi 24 Aralık 2016.
- 8 Erbatur Çavuşoğlu, Türkiye Kentleşmesinin Toplumsal Arkeolojisi, (İstanbul: Ayrıntı, 2014), 103.
- 9 Aykut Namık Çoban, “Cumhuriyetin İlanından Günümüze Konut Politikası,” SBF Dergisi 67(3) (2012): 78-80.
- 10 Çavuşoğlu, Türkiye, 103.
- 11 Çoban,“Cumhuriyetin,” 83.
- 12 Çoban, “Cumhuriyetin,” 84.
- 13 Çavuşoğlu, Türkiye, 103.
- 14 Çoban, “Cumhuriyetin,” 91.
- 15 Çoban, “Cumhuriyetin,” 92.
- 16 Çoban, “Cumhuriyetin,” 92.
- 17 Çavuşoğlu, Türkiye, 103-104.
- 18 Çoban, “Cumhuriyetin,” 98.
- 19 Çoban, “Cumhuriyetin,” 99.
- 20 Kenan Demirci, “Gösterileşen Şehir, Yaşam Tarzları ve Gizlenen Sınıfsal Farklılık,” Kültür ve İletişim 35 (2015): 83.
- 21 Sturken ve Cartwright, Practices, 189.
- 22 Demirci, “Gösterileşen,” 90.
- 23 Demirci, “Gösterileşen,” 93.
- 24 Demirci, “Gösterileşen,” 93-94.
- 25 Bununla birlikte ilan panolarındaki reklamların konut projelerinin çeşitliliğini ortaya koyduğunu söyleyebiliriz. Eskişehir yolunda, Söğütözü’den Ankara Kapısı’na kadar olan mesafede ilan panoları ve üstgeçitlerde yer alan konut projeleri şunlardır: YDA Park Avenue, Moment Ofis, Capitol Vista, Başkent Emlak Konutları, Ozan City, Koordinat, Akkent Konutları, Kuzu Effect, Arte Bongo, One Tower, Endpoint, Residence Life, Emlak Konut ve Elmar Towers.
- 26 Broşürler 3, 4, 11 ve 24 Aralık 2016 tarihlerinde (haftasonu) alınan Hürriyet, Sabah ve Milliyet gazetelerinin verdiği eklerdir.
- 27 Rose’a göre bu yaklaşım, imgelerin nasıl üretildiğini ve bazı toplumsal pratiklerle nasıl yorumlandığını göz ardı eder. Rose, Visual, 37. Öte yandan eksiklerine rağmen bu yöntemin yararlı olduğunu söyleyen Rose, Nigel Whitely’den aktararak dikkatli bir görsel inceleme olan ilk adımın çoğu zaman göz ardı edilerek, imgenin gücünün teorik tartışmalara tabi kılındığını, oysa kompozisyonel yorumlamanın ciddiye alınarak, farklı analiz biçimleriyle birleşmesi gerektiğini dile getirmektedir. Rose, Visual, 37.
- 28 Rose, Visual, 33.
- 29 Rose, Visual, 37. Rose bu terimi sanat tarihi içinde gelişen, imgeye bakma biçiminden oluşturduğunu, yöntemin Irit Rogoff’un “yetkin göz” (the good eye) kavramına dayandığını söyler. Rose, Visual, 33.
- 30 Rose, Visual, 38. Rose’un sıraladığı inceleme aşamalarından biri de dışavurumcu içeriktir (expressive content). Tarif edilmesi daha zor özelliklerden biri olan dışavurumcu içerik, daha çok bir imgenin nasıl hissedildiğine dair bir kavramdır. Taylor’dan aktaran Rose, Visual, 46. İmgeye bakıldığında hissedilenler üzerine yazmak ve yorum yapmak başka bir yöntemle veri toplamayı gerektirdiği için bu çalışmaya dâhil edilmemiştir.
- 31 Juan Eduardo Cirlot, A Dictionary of Symbols, çev. Jack Sage (London: Routledge, 2001), 52.
- 32 Zeynep Sayın, “Sunuş,” Tersten Perspektif içinde, Pavel Florenski (İstanbul: Metis, 2013), 10.
- 33 Sayın, “Sunuş,” 10. Erwin Panofsky ise perspektifi “çok sayıda nesneyi, mekânın içinde bulundukları kısmıyla temsil etmek, ama bunu yaparken, maddesel tuval fikrinin yerine şeffaf bir yüzey fikrinin yerleşmesini sağlamak ve böylece, bu yüzeyin içinden, tüm nesneleri art arda sıralanmış gibi gösteren ve resmin kenarlarıyla sınırlanmayan, aksine sadece bir kesit olan hayali bir mekâna baktığımız izlenimini oluşturmak” olarak tanımlar. Erwin Panofsky, Perspektif: Simgesel Bir Biçim, çev. Yeşim Tükel (İstanbul: Metis, 2013), 62.
- 34 “İmgelerin satılabilir ve satın alınabilir birer meta değeri taşımaya başlaması, merkezi perspektifin yeniden keşfi ve camera obscura’nın icadıyla koşut gitmektedir. Özneyi nesneden, içeriyi dışarıdan ve gözü bedenden bu şekilde ayrıştıran ve aynı bağıntılar dizgesinde buluşturan bu alet, Descartes’a göre dış dünyanın gerçek yani perspektifsel varoluşunun kanıtıdır.” Sayın, “Sunuş”, 11.
- 35 http://www.milliyet.com.tr/-ege-vadisi-ni-ankara-yakurdu/ekonomi/detay/2234520/default.htmErişim Tarihi 3 Ocak 2017.
- 36 https://www.projepedia.com/sirket/sinpas-yapi/projeler/marina-ankara,7346.html Erişim Tarihi 3 Ocak 2017.
- 37 http://konuttimes.com/guncel-projeler/incek-prestij-teslim-tarihi/52695 Erişim Tarihi 3 Ocak 2017.
- 38 http://www.ypinsaat.com.tr/Projeler/ProjeDevamEden?projectsid=8Erişim Tarihi 3 Ocak 2017. Aslı Gön • “Hiçbir-Yer”de Yaşam: Konut Projeleri Görselleri > 87
- 39 http://3dkonut.com/bosphorus-ankara/projesi Erişim Tarihi 3 Ocak 2017.
- 40 Demirci, “Gerçeklik,” 103.
- 41 Berger, Görme, 142.
- 42 Sturken ve Cartwright, Practices, 212-213.
- 43 Demirci, “Gösterileşen,” 85.
- 44 Demirci, “Gösterileşen,” 84.
- 45 Demirci, “Gösterileşen,” 101.
- 46 Berger, Görme, 132.
- 47 Sturken ve Cartwright, Practices, 200.
- 48 Sturken ve Cartwright, Practices, 206.
- 49 Ayşe Öncü, “’İdealinizdeki Ev’ Mitolojisi Kültürel Sınırları Aşarak İstanbul’a Ulaştı,” Mekân, Kültür, İktidar: Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler içinde, çev. Leyla Şimşek ve Nilgün Uygun, der. Ayşe Öncü ve Petra Weyland (İstanbul: İletişim, 2013), 94-95.
- 50 Öncü, “İdealinizdeki”, 92.
- 51 Sturken ve Cartwright, Practices, 217.
- 52 Deniz Marmasan’a göre yüksek apartman veya rezidans şeklinde inşa edilmiş güvenlikli sitelerin televizyon reklamlarında da kente ilişkin aidiyet hissetmeyen ve kent merkezinden uzaklaşan yeni orta sınıfın konut tercihlerinde etkili olabilecek, onlara yalıtılmış ve yaratılmış çevrelerde ayrıcalıklı hissedebileceklerine dair bir vaat ve algı yaratılmaktadır. Deniz Marmasan, “Bir Mekânsal Ayrışma Modeli Olarak Modern Gettolaşma: Televizyon Reklamları Üzerine Bir İnceleme,” Global Media Journal TR Edition 5 (9) (2014): 219-242.
- 53 Çalışmaya dâhil edilmemekle birlikte, konut reklamlarının gazetelerin iç sayfalarında da yer aldığı, dolayısıyla hangi haberlerle yan yana geldiği ve bunun da anlam üzerinde etkili olabileceği önemli bir noktadır.
- 54 Funda Çoban, “Kentsel Mekânın Dikey Örgütlenişi: Gökdelenler,” Toplumsal Analizler Ekseninde Kent Fragmanları içinde, ed. Özgür Sarı ve Ali Esgin (Ankara: Phoenix, 2016),116-117.
- 55 Beatriz Colomina, Mahremiyet ve Kamusallık: Kitle İletişim Aracı Olarak Modern Mimari, çev. Aziz Ufuk Kılıç (İstanbul: Metis, 2011), 15.
- 56 Colomina, Mahremiyet, 14.
- 57 Colomina, Mahremiyet, 73.
- 58 Colomina, Mahremiyet, 107-111.
- 59 Colomina, Mahremiyet, 190.
- 60 David Harvey, Postmodernliğin Durumu: Kültürel Değişimin Kökenleri, çev. Sungur Savran (İstanbul: Metis, 2014), 116.
- 61 Harvey, Postmodernliğin, 117.
- 62 Harvey, Postmodernliğin, 117-118.
- 63 Marc Augé, Non-Places: Introduction to an Anthropology of Supermodernity, çev. John Howe (London & New York: Verso, 1995), 78.
- 64 Augé, Non-Places, 77-78.
- 65 Michel de Certeau için yer ve mekân/uzam arasındaki fark şudur: “Öğelerin ortak yaşam, ortak birliktelik ilişkilerine bağlı olarak dağılımının yapılmasını sağlayan her düzen (hangi olursa olsun) bir yerdir. Dolayısıyla burada, iki şeyin aynı anda aynı yerde bulunması olasılığı dışlanmış olmaktadır [...] Bu durumda bir yer, konumların anlık olarak oluşturdukları bir konfigürasyondur. Belli bir durağanlığın olmasını gerektirir. Yön vektörleri, hız miktarları ve zaman değişkenleri dikkate alındığında söz konusu olan uzamdır. Uzam hareketliliklerin kesişim noktasıdır”. Başka bir deyişle Michel de Certeau uzamın uygulanan bir yer olduğunu söyleyerek “örneğin bir kentçilik anlayışıyla geometrik olarak belirlenen sokak, üstünde yürüyenler tarafından bir uzama dönüştürülür” demektedir. Michel de Certeau, Gündelik Hayatın Keşfi I: Eylem, Uygulama, Üretim Sanatları, çev. Lale Arslan Özcan (Ankara: Dost, 2009), 216-217.
- 66 Augé, Non-Places, 81.
- 67 Feride Çiçekoğlu, Şehrin İtirazı: Gezi Direnişi Öncesi İstanbul Filmlerinde İsyan Eşiği (İstanbul: Metis, 2015), 44.
- 68 Ankara’nın değişen mimari yüzü için bir örnek teşkil eden, Ankara Kapıları’nı kent – kimlik ilişkisi ve icat edilen gelenek bağlamında simge mimari olarak ele alan bir çalışma için bkz. Pınar Eke, “Kent ve Kimlik İlişkisi Bağlamında Anlamın Üretim Yeri Olma Açısından Simge Mimari,” Kültür ve İletişim 37 (2016): 99-127.
- 69 Augé, Non-Places, 85-86.
Toplam 69 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |