Öz
Bu çalışma toplumsal cinsiyet bağlamında kadın kimliğinin medyada yer alış biçimini
tartışmaya sunmaktadır. Toplumsal cinsiyet kavramı, günümüzün önemli araştırma
alanlarından biridir. Özellikle kadın kimliğinin toplumsal kodlar içerisindeki konumu
hem evrensel düzeyde hem de yerel unsurlar söz konusu olduğunda oldukça önem
teşkil eder. Bu noktada medyanın konumsal belirleyiciliği, izler kitleyi yönlendirme
becerisi çok uzun zamandır bilinmektedir. Özellikle televizyon mecrasını, bir
sosyolojik olgu olarak, toplumsal cinsiyet çalışmaları ile bir araya getirmektedir.
Tartışılan bu ifadeler doğrultusunda, çalışmanın ilk evresinde toplumsal cinsiyet
kavramının ne olduğu üzerinde durulmuştur. Sonrasında ise kadın kimliğinin
toplumsal düzlemde televizyon mecrası dahilinde ne gibi sorunsallarla birlikte
okunabileceği açıklanmaya çalışılmıştır. Tüm bu bağlam takip eden bölümde,
Türkiye’de kadının konumun belirlenmesi ve ortaya konulması gibi bir noktaya
varmaktadır. Çalışmanın örneklemi, 2005-2010 yılları arasında beğeni ile izlenen ve
kadın temsilinin ortaya konması açısından oldukça elverişli bir yapım olan “Yaprak
Dökümü” dizisi olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, öncelikle bir tür olarak Türk
yerli drama ürünü yapısal olarak ele alınmıştır. Farklı birçok ‘kadın’ın temsil edildiği
“Yaprak Dökümü” dizisi bu değerlendirmeyi genişletebilmek; kadın kimliğinin
sınıfsal ve toplumsal farklılıklarını ortaya koyabilmek adına incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arat, N. (1996). “Türkiye’de Kadınların Çalışma Yaşamında Karşılaştıkları Zorlukların Sosyo-Kültürel Nedenleri”, Der: Necla Arat. Türkiye’de Kadın Olmak, 2. Basım. İstanbul: Say Yayınları.
- Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, İstanbul: Metis Yayınları.
- Cankaya, Ö. (2003). TRT Bir Kitle İletişim Kurumunun Tarihi 1972-2000. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Çaplı, B. (2002). Medya ve Etik. Ankara: İmge Yayınları.
- Çelenk, S. (2005). Televizyon Temsil Kültür. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Elmacı, N. (1996). “Poligami: Çok-Eşli Evlilikler”, Der: Necla Arat. Türkiye’de Kadın Olmak. 2. Basım. İstanbul: Say Yayınları.
- Esslin, M. (1996). Dram Sanatının Alanı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Güvenç, B. (1999). İnsan ve Kültür. 8. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Hablemitoğlu, Ş. (2004). Toplumsal Cinsiyet Yazıları. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
- Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar Yurttaşlar. İstanbul: Metis Yayınları.
- Kars, N. (2003). Televizyon Programı Yapalım Herkes İzlesin. İstanbul: Derin Yayınları.
- Kottak, P. C. (2001). Antropoloji. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Nare, S. (1996). “Kahramanlık ve Toplumsal Cinsiyet”, Der: Necla Arat. Kadın Gerçeklikleri. İstanbul: Say Yayınları.
- Oskay, Ü. (2000). Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri. İstanbul: Der Yayınları.
- Şener, S. (1997). Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
- Türkoğlu, N. (2000). Görü-Yorum Gündelik Yaşamda İmgelerin Gücü. İstanbul: Der Yayınları.
- Zoonen, V. L. (1996). “Medyada Feminist Yaklaşımlar”, Der: Süleyman Irvan. Medya Kültür Siyaset. Ankara: Ark Yayınları.
Öz
This study presents the way in which women’s identity takes place in the media in
the context of gender. The concept of gender is one of the important research areas
of today. Especially the position of female identity in social codes is very important
both at universal level and when local elements are concerned. At this point, the
positional determinism of the media, the ability to direct the audience mass is
known for a very long time. It brings together the television medium in particular,
as a sociological phenomenon, with gender studies. In the light of these arguments,
it is emphasized what the concept of gender is in the first phase of the study. Later
on, it was attempted to explain how the identity of woman could be read along with
the problems within the television medium on the social level. All this context, the
following section is to reach a point of such determination and to determine the
position of women in Turkey. The sample of the work was identified as the “Yaprak
Dökümü” drama series, which was followed by appreciation between 2005 and 2010,
and which was quite favorable for the presentation of the female representation.
In this context, the Turkish native drama product was first structurally handled
as a tv genre. The “Yaprak Dökümü” drama series, represented by many different
‘women’, can expand this assessment; in order to be able to reveal the class and
social differences of female identity.
Anahtar Kelimeler
Gender Structure of Native Dramas Women and Media Structure of Native Dramas
Kaynakça
- Arat, N. (1996). “Türkiye’de Kadınların Çalışma Yaşamında Karşılaştıkları Zorlukların Sosyo-Kültürel Nedenleri”, Der: Necla Arat. Türkiye’de Kadın Olmak, 2. Basım. İstanbul: Say Yayınları.
- Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, İstanbul: Metis Yayınları.
- Cankaya, Ö. (2003). TRT Bir Kitle İletişim Kurumunun Tarihi 1972-2000. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Çaplı, B. (2002). Medya ve Etik. Ankara: İmge Yayınları.
- Çelenk, S. (2005). Televizyon Temsil Kültür. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Elmacı, N. (1996). “Poligami: Çok-Eşli Evlilikler”, Der: Necla Arat. Türkiye’de Kadın Olmak. 2. Basım. İstanbul: Say Yayınları.
- Esslin, M. (1996). Dram Sanatının Alanı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Güvenç, B. (1999). İnsan ve Kültür. 8. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Hablemitoğlu, Ş. (2004). Toplumsal Cinsiyet Yazıları. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
- Kandiyoti, D. (1997). Cariyeler, Bacılar Yurttaşlar. İstanbul: Metis Yayınları.
- Kars, N. (2003). Televizyon Programı Yapalım Herkes İzlesin. İstanbul: Derin Yayınları.
- Kottak, P. C. (2001). Antropoloji. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Nare, S. (1996). “Kahramanlık ve Toplumsal Cinsiyet”, Der: Necla Arat. Kadın Gerçeklikleri. İstanbul: Say Yayınları.
- Oskay, Ü. (2000). Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri. İstanbul: Der Yayınları.
- Şener, S. (1997). Yaşamın Kırılma Noktasında Dram Sanatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
- Türkoğlu, N. (2000). Görü-Yorum Gündelik Yaşamda İmgelerin Gücü. İstanbul: Der Yayınları.
- Zoonen, V. L. (1996). “Medyada Feminist Yaklaşımlar”, Der: Süleyman Irvan. Medya Kültür Siyaset. Ankara: Ark Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Türkçe Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Temmuz 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 5 Sayı: 4 |
Cited By
Televizyon dizilerinde üretilen toplumsal cinsiyet algısında senaryo yazarlarının rolü
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29000/rumelide.1405775
Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Televizyon Dizilerine Yansıması Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme
Sosyolojik Bağlam Dergisi
Gül Aktaş
https://doi.org/10.52108/2757-5942.1.1.1
The feminization and misrepresentation of public relations practitioners in Turkish tv dramas
Feminist Media Studies
Özlem Alikılıç
https://doi.org/10.1080/14680777.2021.1938168
Bu dergi Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.